آمار سزارین در ایران نامتعارف است

در راهرورهای بیمارستان حضرت معصومه(زاگرس)، خیلی‌ها منتظر ایستاده بودند تا خبری از ولادت و سلامت، آنها را خوشحال کند، اما آنچه توجه را جلب می‌کرد، میل و رغبت بسیاری از زنان، به انجام عمل «سزارین» برای راحتی از درد زایمان بود. برخی از آنان حتی درد زایمان را نیز تجربه نکرده بودند و فقط در رابطه با این موضوع، صحبت‌هایی شنیده بودند که وحشتی را در آنان به‌‌وجود آورده بود که حتی حاضر می‌شدند، طلاهایشان را بفروشند تا هزینه‌ی عمل جراحی را بپردازند.

اطلاعات در رابطه با زایمان طبیعی و سزارین به‌اندازه‌ای کم است که تنها تفاوت برای انتخاب هر کدام از این دو گزینه، فقط«درد» است. ترس از زایمان طبیعی و انتخاب این روش برای برخی از پزشکان به‌دلیل سود مالی از جمله عواملی است که هر روزه به تعداد کودکانی که از طریق سزارین، به دنیا می‌آیند، می‌افزاید.

در ایران آمار میزان سزارین به‌طور غیر متعارف بالا رفته به‌صورتی که میزان سزارین در ایران بیش از 3 برابر جهان است. علل زیادی باعث بروز این اتفاق است و یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار عدم داشتن اطلاعات پزشکی در دوران بارداری است. یکی دیگر از عوامل افزایش تعداد سزارین خود بیماران هستند متاسفانه برخی از خانم‌ها سزارین را مثل یک مُد می‌پندارند و فکر می‌کنند که هر کس مدرن‌تر و یا امروزی‌تر است باید سزارین شود.

از نظر پزشکان تنها دلایل قابل قبول برای انجام چنین عملی که حتما با خطراتی برای مادر و جنین همراه است عبارتند از: عدم تطابق سر جنین با لگن مادر، زجر جنین، طرز قرار گرفتن غیر عادی جنین، مشکلات مربوط به جفت و بند‌ناف‌، سزارین‌های قبلی، دخالت‌های پزشکی بیش از اندازه در دوره‌ دردهای زایمانی، جنین نارس و جنین دیررس و‌...
خونریزی‌های پس از عمل، لخته‌های خون، عفونت و چسپندگی‌هایی در رحم و لوله‌ها وحتی روده‌ها، عوارض بی‌هوشی و دردهای مربوط به بخیه‌ها از علائم پس از عمل سزارین است. خانم‌هایی که از طریق طبیعی زایمان می‌کنند از فردای زایمان، می‌توانند راه بروند و تا حدودی فعالیت‌های روزمره‌ی خویش را از سر بگیرند اما کسانی که سزارین می‌کنند متاسفانه تا چندین روز نمی‌توانند به دلیل دردهای شکمی و ناحیه‌ی بخیه‌ها به فعالیت‌های روزمره‌ی زندگی بپردازد و پس از آن نیز، روی شکم‌شان آثار برش بر جای می‌ماند.

به‌غیر از مادر که با چنین مشکلاتی دست به‌گریبان است، برای نوزاد نیز مشکلاتی به‌وجود می‌آید که عبارتند از: یرقان و مشکلات تنفسی، البته منظور این است که احتمال بروز این مشکلات در نوزادان سزارین بیشتر از نوزادان زایمان طبیعی است. نه این‌که حتما در هر نوزادی که با روش سزارین به دنیا می‌آید این مشکلات نیز پیش می‌آید. فشاری که در حین زایمان طبیعی به قفسه‌ی سینه نوزاد وارد می‌آید. کمک زیادی به تمیز کردن ریه‌های او از ترشحات و مایعات می‌کند. که برقراری یک فعالیت تنفس عادی را برای نوزاد ایجاد می‌کند. اما در سزارین، نوزاد این فشار را تحمل نمی‌کند و در نتیجه ریه‌های او کاملا تخلیه نمی‌شود.

یک متخصص زنان و زایمان در گفتگو با خبرنگار مهر، در رابطه با این که اساسا سزارین کار درستی است یا نه؟ گفت: در حالت عادی زایمان طبیعی در اولویت قرار دارد اما در مواردی عمل سزارین باعث نجات جان مادر و نوزاد می‌شود.
دکتر لیدا حیدریان در پاسخ به این سئوال که: با توجه به این‌که‌ اولویت در تمام دنیا با زایمان طبیعی است چرا زنان ایرانی بیشتر طالب عمل سزارین هستند، افزود: قشر جوان بیشتر داوطلب عمل سزارین هستند، چون صبر و تحمل درد زایمان را ندارند. و در واقع عمل سزارین در میان قشر جوان به یک فرهنگ تبدیل شده، فرهنگ غلطی متاسفانه روند رو به رشدی دارد و همه باید برای مقابله با آن تلاش کنیم.

وی در رابطه با مشاوره‌ی زنان پیش از زایمان و ارائه‌ی آموزش‌های لازم در دوران بارداری گفت: شاید کم‌کاری از مسئولان باشد چون یک دختر 18 ساله در زمان بارداری هیچ اطلاعی در مورد زایمان طبیعی ندارد و این امکان را به زنان باردار نداده‌اند. انجام مشاوره‌های لازم در زمان 9 ماه بارداری می‌تواند در انتخاب نهایی خانم‌ها برای نوع زایمان بسیار موثر باشد.

دکتر حیدریان افزود: اگر ما تلاش کنیم که زنان زایمان بی‌دردی داشته باشند، و فضای بیمارستان به گونه‌ای باشد که همسر بیمار در کنار او و در درد او شریک باشد، می‌توانیم از آمار سزارین‌ها بکاهیم.

وی ادامه داد: رفتار ماما‌ها و پزشکان در بیمارستان‌ها برای انتخاب نهایی بیمار، بسیار موثر است اما نباید فراموش کنیم که فشار کاری، استرس و خستگی و عدم قدرشناسی همراهان بیمار، همچنین کمبود تعداد ماماها در یک بیمارستان بر رفتار ماماها و پزشکان تاثیرگذار است و برای دست‌یابی به آمار قابل قبول زایمان طبیعی باید همه مشارکت داشته باشند.