میراث دیجیتال کشور در خطر است / کسی بابت خطای فیلترینگ تنبیه نمی شود

به گزارش خبرنگار مهر، در این نشست مسعود کوثری - جامعه شناس - با تبیین پدیده فضای مجازی از منظر جامعه مدنی گفت: اینترنت موجودی غول آسا، متمرکز و درعین حال نامتمرکز است یعنی در همان حالی که اجازه اعمال قدرت توسط صاحبان قدرت و ثروت در شکل گیری محتوا را فراهم می کند، اجازه تخطی از راههای اصلی را هم می دهد.

وی با اشاره به وجود دو دیدگاه بدبینانه و خوشبینانه درباره اینترنت افزود: بر اساس خصلت خوشبینانه که تا حدودی هم اسطوره ای است، اینترنت با وجود تحمیل اقتصاد سیاسی، امکان گسترش جامعه مدنی را فراهم می کند و بر اساس نگاه بدبینانه فرهنگ سیاسی جامعه در یک فضای مجازی بازتولید می شود.

این استاد دانشگاه به نظریه ای اشاره کرد که بر اساس آن گفته می شود فضای مجازی آمریکا کپی از دعواهای فضاهای واقعی این کشور است و ادامه داد: بر اساس دیدگاه بدبینانه مردم در فضای مجازی به کار بر حکومت الکترونیک که کپی حکومت واقعی است تبدیل می شوند و رابطه شهروندی در میان نیست.

کوثری با اشاره به نظریه عقلانیت ابزاری ماکس وبر گفت: اگر رابطه آمرانه از جهان حقیقی به جهان مجازی منتقل شود گسترش جامعه مدنی مجازی ممکن نیست.

وی شکل گیری حکومت الکترونیک را در سه فاز ایجاد سایت های دولتی ابتدایی، سایت های دولتی با محتوای موثر و حکومت آن لاین تعریف کرد و افزود: ما هنوز در مرحله اول هستیم و می توانیم از تبعات بازتولید جهان واقعی در جهان مجازی دوری کنیم اما لزوم تغییر شیوه حاکمیت از حکومت کردن به حکمرانی خوب ضروری است.

این جامعه شناس تاکید کرد: در این مدت ما در وجه جامعه مدنی گسترش خوبی در اینترنت داشته ایم ولی از لحاظ حکمرانی در وضعیت بلاتکلیفی به سر برده ایم.

 در فناوری های زیرساختی الکترونیک عقب هستیم

حمید ضیایی پرور روزنامه نگار و استاد دانشگاه با اظهارات کوثری موافقت کرد و گفت: تئوری جامعه اطلاعاتی، جدیدترین نظریه توسعه در دنیاست که معتقد است پیوستن کشورها به موج جدید توسعه که مبتنی بر اطلاعات و دانش است، اجتناب ناپذیر بوده و انتخاب و اختیاری در کار نیست.

وی با اشاره به اینکه اینترنت با ایجاد شهروندان جهانی، شبکه های اجتماعی جهانی مجازی ایجاد کرده اظهار داشت: اینترنت تعاملات جهانی را ایجاد کرده که در عصر قبل از اینترنت نه تنها مطرح نبوده اند بلکه اساسا جرم تلقی می شده اند.

ضیایی پرور وجود چالش ها و تعارضات موجود را بر سر راه توسعه جامعه اطلاعاتی در ایران تایید کرد و ادامه داد: نخستین مشکل، زیرساخت ها هستند. از آنجا که ما دیر به این موج پیوستیم برای گرفتن فناوری های زیر ساختی مشکل داریم و بسیار کند حرکت می کنیم. علاوه بر این آن قدر گرفتار مشکلات دم دستی هستیم که هنوز نتوانسته ایم در یک حرکت صنفی با ارائه نمایشگاهی، توانمندی هایمان را ارائه کنیم. علاوه بر آن از مشکلاتی سخت افزاری دیگری چون ضریب نفوذ کامپیوتر و اینترنت و تلفن همراه هم رنج می بریم.

 میراث دیجیتال کشور در خطر است

مهدی بوترابی مدیر پرشین بلاگ نیز درادامه جلسه بررسی چالش های اینترنت و فضای مجازی، با ابراز گلایه از نبود برنامه ریزی در تصمیم گیری های استراتژیک توسعه فضای مجازی در کشور گفت: مشکلات ما استراتژیک است. اقداماتی انجام می دهیم ولی ناگهان اراده ای ناشناس همه چیز را خراب می کند. فصول سیستماتیکی در فضای فعالیت های الکترونیک در کشور وجود ندارد مثلا در فصل برداشت ناگهان برف می آید و کاشته هایمان را نابود می کند.

وی به تنوع در تصمیم گیری ها، گسترش تولی گری دولت در فضای مجازی و موازی کاری ها در کنار مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری اشاره کرد و افزود: ما در جریان موج گسترده تعاملات اجتماعی گسترده ای که در فضای اینترنت به وجود آمده قرار گرفته ایم ولی جای دقیق مان را نمی دانیم. اینترنت تنها یک رسانه نیست بلکه قاره ای است که همه در آن زندگی می کنند.

بوترابی نسبت به باز توزیع قدرت، ثروت و دانش در فضای مجازی هشدار داد و گفت: همه دارند از این پروسه سهم ملی خود را می گیرند ولی ما به خاطر مشکلات نتوانسته ایم سهم ملی کشور را در اختیار بگیریم. همان طور که روزی عده ای مرز ایران را مشخص کردند در حال حاضر هم ما باید سهم ملی کشورمان را بگیریم. با فیلترینگ ناآگاهانه ای که مطمئنم بدخواهانه نیست روزی می رسد که همه چیز را از دست می دهیم.

وی با اشاره به رسمیت شناخته شدن میراث دیجیتال توسط یونسکو تصریح کرد: دولت باید به ملت اجازه دهد سهم خودش را از جهان بگیرد. ما باید خودمان را با آزادی فوق العاده ای که در فضای مجازی ایجاد شده انطباق دهیم. در طول دو سال آمارها نشان می دهند که چهار هزار فیلترشکن، فیلتر شده اند و مدعی العموم باید بپرسد چرا این اتفاق افتاده و حقوق مردم محدود شده است.

بوترابی در خصوص تصمیم گیری های غیر تخصصی در حوزه فرهنگی جهان مجازی گفت: به صورت کاملا غیر تخصصی و سلیقه ای، پهنای باند در مصارف خانگی کاهش می یابد، در صورتی که دهها هزار شغل در صنعت IT مستتر است و محل کارها می تواند در منازل باشد.

وی با تاکید مجدد بر به مخاطره افتادن منافع ملی در اینترنت اظهار داشت: هنوز مسئله خلیج فارس در فضای مجازی حل نشده است. اول هم وبلاگ ها جریان تغییر اسم خلیج فارس را متوجه شدند و بعد وزارت خارجه فهمید. درحالی که دولت باید با بخش خصوصی حتی در خصوص فیلترینگ تعامل داشته باشد.

بوترابی به وجود یک تعامل منطقی در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: متاسفانه مسئولان تنها به دنبال اخذ عوارض شهروندی از شهروندان مجازی هستند و از پرداخت حقوق شهروندی به آنان ممانعت می کنند. اگر در قضیه فیلتر شدن سایت ها اول به بلاگر ابلاغ شود و بعد طی پروسه ای سایت یا وبلاگ او مسدود شود منطقی تر است. اما متاسفانه نه نها سایت ها به صورت ناگهانی فیلتر می شوند بلکه سایت های سالم هم بدون دلیل مسدود می شوند و کسی هم بابت این خطاها تنبیه یا عزل نمی شود. نتیجه ایجاد ناامنی در فضای مجازی، کوچ شهروندان ایرانی به فضاهای مجازی دیگر است که به نوعی امنیت ملی کشور را به خطر می اندازد.

 فاقد تفکر دیجیتال هستیم

مسعود کوثری وجود تفکر دیجیتال را بر ساختارهای سخت افزاری مقدم دانست و تاکید کرد: دیجیتال کردن روستاها مشکلات ما را حل نمی کند، اگر تفکر دیجیتال  در مسئولان و مردم ایجاد نشود سخت افزارها برای ما مصیبت خواهد شد، همان اتفاقی که امروز در سنگاپور افتاده است.

وی با ابراز گلایه از بی مهری برنامه چهارم به IT گفت: در حالی که ما می توانیم بسیاری از گرفتاری های فضای واقعی کشور را در فضای مجازی حل کنیم، مسئولان از پتانسیل های قوی فضای مجازی بی اطلاع هستند.

کوثری وجود منطق شبکه ای را در تصمیم گیری ها و کوچک کردن دولت در فضای مجازی از ویژگی های تفکر دیجیتال معرفی کرد و گفت: سایت های دولتی در فضای مجازی صرفا نمایشی هستند و از حکومت آن لاین فاصله زیادی دارند.

این استاد دانشگاه اشتباهات فیلترینگ را در کشور تنها به خاطر وجود برخی حروف خاص مثل UK بر فقر تحقیقاتی پژوهش ها موثر دانست و گفت: بسیاری از پژوهش های سینمایی از دسترسی به اطلاعات دست اول صنعت سینما محروم شده اند در حالیکه در آلمان به فاصله نیم ساعت پس از فیلترینگ اشتباه به خاطر پاسخگو بودن دولت، قضیه رفع و رجوع می شود. (ادامه دارد)