خبرگزاری مهر، گروه بین الملل_ حلیمە ملایی: شاید حالا بهتر از هر زمان دیگری زوایای تاریک تمایل اردوغان بە آغاز دوبارە مذاکرات صلح با کردهای ترکیە در این برهە، آشکار شدە است. اردوغان و حزب‌های ملی گرای همپیمانش، علی رغم تلاش‌هایی چند دهە اخیر برای بەحاشیە راندن کردها از سپهر سیاسی و اجتماعی این کشور و انکار هویت قومی و ملیتی کردها حتی در کشورهای همسایە، بە یکبارە از برادری کرد و ترک در ترکیە و حق مشارکت آنها در ادارە امور کشور سخن بە میان می‌آورند. در چرخشی معنادار، از نظر اردوغان دیگر سخن گفتن از آزادی عبداللە اوجالان رهبر زندانی حزب کارگران کردستان و بازگشت رهبران پ ک ک بە ترکیە، جرم نیست. در مراسم نوروز دیاربکر کە همیشە جنبە سیاسی دارد تا مراسمی فرهنگی و سنتی، تصویر و صدای اوجالان را بعد از ۲۸ سال پخش می‌کنند. اردوغان با افروختن آتش نوروز و گرامیداشت این جشن، تلاش می‌کند شکاف بین حاکمیت و کردهای ترکیە را کم کند.
حالا بعد از چند هفتە از آغاز روند صلح میان پ ک ک و دولت اردوغان مشخص می‌شود کە هدف وی بیش از هر چیز برهم زدن معادلات قدرت در داخل ترکیە و انزوای حزب جمهوری خلق بودە کە از انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۹ تاکنون هم‌پیمان کردها است. شاید اکنون جواب این سوال روشن شدە باشد کە چرا اردوغان بە یکبارە بە فکر آزادی اوجالان افتاد.
عملکرد اردوغان از سال ۲۰۰۳ بە بعد نشان می‌دهد نە برادری کرد و ترک و نە حل مسئلە کردهای ترکیە، هرگز برای وی تا این اندازە مهم نبودە است. مگر منفعت شخصی و حزبی داشتە باشد. کە اگر مهم بود در دولت وی سالانە هزاران شهروند کرد ترکیە بە بهانە ارتباط با پ ک ک دستگیر نمی‌شد. اردوغان بە سبک کردن کفە ترازوی قدرت اپوزسیون ترکیە اندیشیدە است و برای آن برنامە دارد.
او بە خوبی می‌داند کە اگر حزب کردهای ترکیە در پارلمان بە طرح حزب عدالت و توسعە رأی ندهند و قانون اساسی ترکیە اصلاح نشود، اردوغان سال ۲۰۲۸ نمی‌تواند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند و در این صورت اکرم امام اوغلو شهردار قانونی استانبول و نمایندە حزب جمهوری خلق و رقیب اردوغان، در انتخابات آتی ترکیە، رئیس جمهور خواهد شد و همان مسیری کە اردوغان از شهرداری استانبول آغاز کرد و سالهاست بر صندلی قدرت ترکیە تکیە زدە را در پیش می‌گیرد.
اردوغان قبل از آغاز کنگرە حزب جمهوری خلق کە قرار بود اکرم امام اوغلو را بە عنوان کاندید نهایی این حزب برای انتخابات آتی معرفی کند، وی را بە اتهاماتی از قبیل ارتباط با تروریسم و فساد مالی و جعل مدرک دستگیر و روانە زندان کرد، این اتفاق سبب شد در هفتە گذشتە شهرهای بزرگ ترکیە از جملە آنکارا، استانبول شاهد برگزاری اعتراضات مردمی باشد. تظاهراتی کە توسط پلیس ترکیە بە خشونت کشیدە شدە و تاکنون دە ها نفر زخمی و صدها شهروند دستگیر و روانە زندان‌ها شدەاند.
البتە این اقدامات در دولت اردوغان قبلاً هم رخ دادە است و سالهاست کە صلاح الدین دمیرتاش رهبر سیاسی میانەروی کردهای ترکیە کە نامزد ریاست جمهوری بود، بە اتهام ارتباط با تروریسم، در زندان بەسر می‌برد. یا هر کدام از شهرداران کرد کە در بین مردم محبوبیت پیدا کردەاند حذف و برای شهرداری‌های آنها قیم تعیین کردەاند.
بە نظر نگارندە این سطور، دو گزینە احتمالی در مورد سرنوشت تحولات اخیر ترکیە محتمل است:
احتمال اول: اگر اردوغان و حکومت آنکارا بتوانند با آزادی اوجالان، در آیندە نزدیک، پ ک ک را راضی بە برگزاری کنگرە و انحلال و خلع سلاح این حزب کنند و در داخل نیز نمایندگان کرد پارلمان (دم پارتی) با چراغ سبز اوجالان بە جرگە همپیمانان حزب عدالت و توسعە (آ ک پ) و جنبش ملی ترکیە (م ه پ) برای اصلاح قانون بپیوندند، حزب کرد دم پارتی از ائتلاف جمهوری خلق (ج ه پ) کە همان حزب اکرم امام اوغلو است، عملاً خارج می‌شود و اپوزیسیون ترکیە شکست خواهد خورد و ممکن است اکرم امام اوغلو مانند دمیرتاش و اوجالان، سال‌های طولانی در حبس بماند.
البتە این احتمال با توجە بە اعلام پ ک ک مبنی بر اینکە به دلیل حملات مداوم ارتش ترکیه، امکان برگزاری جلسه‌ای برای رهبرانش وجود ندارد و بە اردوغان هشدار داده است که در صورت عدم تحقق وعده‌ها و یا آزاد نشدن اوجالان، برگزاری کنگرە و خلع سلاح لغو خواهد شد، در حال حاضر جدی بە نظر نمی‌رسد.
احتمال دوم: احتمال دوم زمانی قوت می‌گیرد کە تظاهرات در ترکیە شدت بیشتری پیداکند و در روزهای آتی هم ادامە داشتە باشد. ظهور چالش‌های امنیتی و سیاسی در ترکیە کە در بحرانی‌ترین شرایط اقتصادی دهە اخیر قرار دارد، می‌تواند گروه‌های دیگر از جملە کردها را هم بە خیابان بکشاند و آشوب ترکیە را گستردەتر کند.
اگر قدرت تصمیم‌گیری در آنکارا دچار بحران شود، قندیل کە تمایلی بە اجرای فرمان اوجالان ندارد و در حال حاضر بە تنش داخلی ترکیە چشم دوختە است، اجرای فراخوان صلح را بیهودە می‌پندارد؛ کە در این صورت با شکست مذاکرات و بی اهمیت شدن درخواست ۲۷ فوریه اوجالان، بعید نیست کە کردها و طرفدارن حزب جمهوری خلق و دیگر جریانات اپوزیسیون این کشور هم در مقابل حزب حاکم ترکیە صف آرایی کنند و حاکمیت اردوغان در ترکیە با چالش جدی مواجە شود.
نظر شما