خبرگزاری مهر، گروه استانها- صمیم ارزانی: در سالی که به نام سرمایه‌گذاری برای تولید مزین شده، بررسی یکی از صنایع های‌تک با ارزش افزوده بالا که می‌تواند موتور محرک اقتصاد ایران باشد، ضروری به نظر می‌رسد. با وجود پتانسیل‌های فراوان، این صنعت هنوز در جایگاه شایسته خود قرار نگرفته است. گفتگو با فعالان این حوزه، چالش‌های اصلی را در قیمت‌گذاری دستوری، عدم تخصیص کافی ارز، و انحصار خلاصه می‌کند.
ایران مرکزی برای تولید داروهای باکیفیت و مقرون به صرفه
ایران با اتکا به نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های علمی پیشرفته و خودکفایی در تولید بیش از ۹۵ درصد داروهای اساسی، به الگویی موفق در منطقه تبدیل شده است.
تربیت سالانه هزاران متخصص در دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز تحقیقاتی معتبر، نوآوری در تولید داروهای ژنریک و بیوسیمیلارها را تقویت کرده است. خودکفایی در تولید داروهای پیچیده‌ای چون انسولین، واکسن‌ها و داروهای ضدسرطان، همراه با هزینه‌های پایین تولید ناشی از دسترسی به مواد اولیه داخلی و نیروی کار رقابتی، ظرفیت ایران را برای تبدیل شدن به قطب جهانی داروهای مقرون به صرفه و باکیفیت نشان می‌دهد.
با این وجود، موانعی همچون کمبود ارز، قیمت‌گذاری دستوری (با در نظر گرفتن ضرورت حمایت از بیماران کم‌درآمد)، و سیستم صدور مجوزهای دست و پاگیر، انحصاری و غیرشفاف، مسیر پیشرفت این صنعت را ناهموار کرده است.
سرمایه گذاری بر نبوغ دانش بنیان‌ها برای تولید مواد اولیه دارو راه نجات از واردات
امروزه با توجه به شرایط جهانی حمایت از توسعه صنعت داروسازی یکی از الزامات جمهوری اسلامی ایران برای توسعه پایدار و حفظ حیات اجتماعی است.
تولید داخلی مواد اولیه از طریق سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری دارویی با مشارکت بخش خصوصی و ارائه تسهیلات کم‌بهره به شرکت‌های دانش‌بنیان یکی از ضرورت‌هایی است که باید مدنظر باشد چرا که یکی از موانع اصلی تولید دارو در کشور، وارداتی بودن مواد اولیه است و از طریق سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش بنیان و اعتماد به نخبگان می‌توان این نقیصه و مانع را از بین برد.
البته استفاده از مکانیسم‌های تهاتری برای مبادله دارو و مواد اولیه با کشورهایی مانند چین و هند، به‌ویژه با کالاهای استراتژیک (نفت) یا ارزهای ملی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی از طریق ایجاد مناطق آزاد دارویی و معافیت‌های مالیاتی نیز از پیشنهادهای روی میزی است که مسئولان می‌توانند به آن فکر کنند.
چند پیشنهاد که باید به اقدام فوری تبدیل شود
یکی از مشکلات در تمام عرصه‌های فعالیتی کشور، بحث صدور مجوزها و بروکراسی پیچیده آن است، از این رو اصلاح سیستم صدور مجوزها در کشور ما امری ضروری است، البته درگاه ملی صدور مجوزها تا حدودی برای اصلاح این رویه برآمد اما این سبک هنوز به بلوغ و پختگی کامل نرسیده است و ایرادات زیادی دارد.
برای حل این مشکل توصیه می‌شود یک پلتفرم آنلاین یکپارچه و شفاف برای صدور مجوزها با امکان پیگیری عمومی فرآیندها ایجاد شود و از سویی دیگر مجوزهای انحصاری لغو و با معیارهای شفاف (صلاحیت فنی و استانداردهای کیفیت) جایگزین شود؛ بهره‌گیری از دولت الکترونیک برای تسریع فرآیند صدور مجوزها، شکستن انحصار واردات مواد اولیه از طریق اجازه ورود تمام شرکت‌های دارای مجوز به سامانه حراج آنلاین از دیگر موضوعات مهم است.
لزوم اصلاح قیمت‌گذاری دارو در ایران
تعیین قیمت پایه برای داروهای اساسی توسط سازمان غذا و دارو، همراه با اجازه افزایش قیمت داروهای غیراساسی تحت نظارت نهادهای مستقل و هدفمندسازی یارانه‌ها از طریق شناسایی بیماران نیازمند و پرداخت مستقیم یارانه به بیمه‌ها، تقویت پوشش بیمه‌ای برای داروهای خاص و داروهای ضدسرطان تا حدود ۹۰ درصد و تقسیم‌بندی داروها به گروه‌های اساسی، نیمه‌اساسی و تخصصی و اختصاص یارانه‌ها بر اساس درآمد خانوار از جمله موضوعاتی است که باید در کشور رعایت شود.
حذف یارانه از داروهای غیرضروری و تمرکز منابع بر داروهای نجات‌بخش، همراه با تشکیل صندوق‌های سلامت با مشارکت مردمی و بخش خصوصی نیز می‌تواند هم از مصرف کنندگان دارو در کشور حمایت کند و هم به بازویی برای حمایت از تولید دارو در کشور تبدیل شود.
لزوم اتخاذ یک راهبرد صادرات‌محور برای افزایش توان ارزآوری
تبدیل ایران به قطب جهانی داروهای مقرون‌به‌صرفه نیازمند هماهنگی بین دولت، بخش خصوصی و مردم است. اصلاح قوانین ارزی، افزایش کیفیت تولید و مشارکت مردمی، می‌تواند الگویی برای توازن بین پیشرفت صنعتی و عدالت اجتماعی ارائه دهد.
اتخاذ یک راهبرد صادرات‌محور می‌تواند نقش کلیدی در ارزآوری ایفا کند و ایران را به بازیگری کلیدی در زنجیره تأمین جهانی دارو تبدیل سازد.
راهبرد صادراتی داروسازی کشور باید منجر به اخذ گواهی‌های بین‌المللی برای افزایش اعتماد به کیفیت داروهای ایرانی شود.
از سویی دیگر ما باید با ایجاد نمایشگاه‌های دائمی و موقت دارویی در کشورهای هدف و با استفاده از دیپلماسی سلامت برای رفع موانع تحریمی در انتقال دانش فنی به نتایجی که می‌خواهیم دست پیدا کنیم.
تولید غذا و دارو در رأس اولویت‌های سرمایه گذاری برای تولید قرار دارد
نازنین ستاری کارشناس بهداشت و خدمات درمانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به خودکفایی ۹۵ درصدی ایران در تولید داروهای اساسی و تربیت متخصصان ماهر در دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز تحقیقاتی، این صنعت را الگویی موفق در منطقه دانست و گفت: ما توانسته‌ایم با تربیت سالانه هزاران متخصص در دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکزی مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران و انستیتو پاستور، پایه‌های نوآوری در تولید داروهای ژنریک و بیوسیمیلارها را تقویت کنیم.
وی افزود: وابستگی به واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات پیشرفته، فشار زیادی بر ذخایر ارزی کشور وارد می‌کند؛ برای کاهش این وابستگی، باید تولید داخلی مواد اولیه را از طریق سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری دارویی با مشارکت بخش خصوصی و اعطای تسهیلات کم‌بهره به شرکت‌های دانش‌بنیان توسعه دهیم.
ستاری همچنین بر ضرورت جذب سرمایه‌گذاری خارجی از طریق ایجاد مناطق آزاد دارویی و معافیت‌های مالیاتی تاکید کرد.
وی، بر لزوم هماهنگی بین دولت، بخش خصوصی و مردم برای موفقیت ایران در تبدیل شدن به قطب جهانی داروهای مقرون‌به‌صرفه تاکید کرد و گفت: اصلاح قوانین ارزی توسط دولت، افزایش کیفیت تولید توسط بخش خصوصی و مشارکت مردم می‌تواند الگویی برای توازن بین پیشرفت صنعتی و عدالت اجتماعی ارائه دهد.
این کارشناس حوزه بهداشت و درمان با اشاره به نام‌گذاری سال توسط مقام معظم رهبری تحت عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید»، خاطرنشان کرد: اگر نظام اولویت‌ها مشخص شود، قطعاً تولید غذا و دارو در بالای هرم اولویت‌ها قرار خواهد گرفت چرا که پایه‌های نظام سلامت و توسعه نیروی انسانی بر این محورها استوار است.
نظر شما