خبرگزاری مهر، گروه استانها: روز طبیعت، یکی از سنت‌های کهن ایرانیان است که ریشه در احترام به طبیعت دارد. در گذشته، این روز بیشتر با احترام به محیط طبیعی همراه بود و مردم پس از گذراندن روز خود در طبیعت، آن را همان‌طور که یافته بودند، ترک می‌کردند. اما با افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی، رفتارهای مخرب در این روز افزایش یافته است. این تغییرات باعث شده که امروزه برخی مناطق طبیعی پس از روز طبیعت، چهره‌ای آلوده و تخریب‌شده پیدا کنند.
علی بیانی، کارشناس محیط زیست، در این باره به خبرنگار مهر، می‌گوید: رفتن به طبیعت می‌تواند خاطره‌انگیز باشد و لحظات شادی را برایمان رقم بزند، اما در کنار لذت بردن از این فضا، باید مسئولیت خود را در قبال آن بپذیریم. متأسفانه هر سال پس از روز طبیعت، با حجم زیادی از زباله‌ها و آثار تخریب مواجه می‌شویم که این نشان‌دهنده بی‌توجهی برخی افراد به محیط زیست است.
چالش‌های زیست‌محیطی در روز طبیعت
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در این روز مشاهده می‌شود، انباشت زباله در طبیعت است. پلاستیک، بطری‌های یک‌بار مصرف، باقیمانده غذا و سایر پسماندها در طبیعت رها می‌شود و موجب آلودگی محیط و آسیب به حیات وحش می‌شود. بسیاری از این زباله‌ها، مانند پلاستیک و فوم، سال‌ها در طبیعت باقی می‌مانند و تجزیه نمی‌شوند. بیانی تأکید می‌کند: یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های مردم در این روز، جمع‌آوری زباله‌های خود و تحویل آن به محل‌های مشخص‌شده است. این کار ساده می‌تواند تأثیر بزرگی در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی داشته باشد.
آتش‌سوزی‌های ناخواسته نیز از دیگر معضلات روز طبیعت است. برخی افراد برای پخت غذا یا گرم شدن، آتش را مستقیماً روی خاک روشن کرده یا در پای درختان اقدام به افروختن آتش می‌کنند. این رفتار خطرناک می‌تواند به آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای منجر شود که مهار آن‌ها گاه روزها به طول می‌انجامد. این کارشناس محیط زیست هشدار می‌دهد: در بسیاری از موارد، افراد بدون اطمینان از خاموش شدن کامل آتش، محل را ترک می‌کنند که این موضوع یکی از عوامل اصلی آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع است.
تخریب پوشش گیاهی نیز یکی دیگر از تهدیدهای زیست‌محیطی در این روز است. برخی افراد با لگدمال کردن گیاهان، چیدن بی‌رویه گل‌ها و گیاهان دارویی، شکستن شاخه درختان برای روشن کردن آتش و یا رها کردن سبزه نوروزی در طبیعت، به اکوسیستم‌های طبیعی آسیب می‌زنند. برخی نیز اقدام به بوته‌کنی یا تخریب لانه حیوانات و پرندگان می‌کنند که این موضوع تأثیرات جبران‌ناپذیری بر چرخه حیات طبیعی دارد.
رهاسازی ماهیان قرمز در رودخانه‌ها و تالاب‌ها یکی دیگر از رفتارهای مخرب است که هر سال در این روز دیده می‌شود. بسیاری از مردم، ماهی‌های قرمز سفره هفت‌سین را در منابع آبی طبیعی رها می‌کنند، غافل از اینکه این ماهی‌ها گونه‌ای غیربومی هستند که می‌توانند اکوسیستم‌های طبیعی را بر هم بزنند و موجب کاهش جمعیت گونه‌های بومی شوند.
لزوم افزایش آگاهی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی
بیانی معتقد است که برای کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی در روز طبیعت، علاوه بر نظارت‌های قانونی، باید آگاهی عمومی نیز افزایش یابد.
وی می‌گوید: آموزش و فرهنگ‌سازی نقش بسیار مهمی در کاهش تخریب محیط زیست دارد. مردم باید بدانند که با رفتارهای نادرست، تنها لذت یک روز را برای خود فراهم می‌کنند اما آینده‌ای پر از مشکلات زیست‌محیطی را برای نسل‌های بعدی رقم می‌زنند.
وی همچنین تأکید می‌کند: در صورت مشاهده هرگونه تخلف زیست‌محیطی یا وقوع آتش‌سوزی، شهروندان باید مراتب را به یگان‌های حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی اطلاع دهند. برای این منظور، دو شماره ۱۵۴۰ (محیط زیست) و ۱۵۰۴ (منابع طبیعی) در نظر گرفته شده است تا مردم بتوانند موارد تخلف را گزارش کنند.
چگونه از طبیعت لذت ببریم و آن را حفظ کنیم؟
حفظ طبیعت نیازی به اقدامات پیچیده ندارد. تنها با رعایت چند اصل ساده، می‌توانیم هم از حضور در طبیعت لذت ببریم و هم مانع تخریب آن شویم. بردن کیسه‌های زباله و جمع‌آوری پسماندها، استفاده از زغال به‌جای چوب برای روشن کردن آتش، خاموش کردن کامل آتش پیش از ترک محل، پرهیز از چیدن گیاهان و گل‌های وحشی، خودداری از ایجاد سروصدای زیاد و احترام به طبیعت، از جمله اقداماتی است که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در حفظ محیط زیست داشته باشد.
روز طبیعت را به روز تخریب تبدیل نکنیم
نظر شما