به گزارش خبرنگار مهر، روزهای سخت جنگ در غزه، با کشتار بی رحمانه رژیم صهیونیستی علیه مردم بی دفاع باریکه ای که حالا خالی از هر گونه امکانات و حتی نیازهای اولیه زندگی انسانی شده است چنان صحنههای ددمنشانه ای را به روی دیدگان بشر قرار داده که صدای برخی از حامیان رژیم جعلی اسرائیل را هم درآورده است. ماه هاست جامعه جهانی شاهد سنگینترین حملات و فجیعترین نسل کشی در مقابل رسانهها است و جز چندین کشور عملاً اقدام جدیای در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی صورت نگرفته است. شرایط در غزه به مرز بحران رسیده و قحطی در کنار بمبهای فرود آمده بر سر مردم هر لحظه جان هزاران انسان بی گناه را تهدید میکند.
اینکه از ابتدای انقلاب اسلامی ایران، نظام و مردم ایران تصمیم بر قطع روابط با رژیم صهیونیستی گرفته و این رژیم را نه تنها به رسمیت نمیشناسند بلکه وجود او را در منطقه و جهان نحس و پلید میدانند تنها یک استراتژی سیاسی و یا اعتقادی نیست، بلکه باوری است انسان مدارانه و اخلاق مدارانه که هرگونه توجه و حمایتی را از رژیمی با اینهمه سابقه تجاوز و کشتار بردارد و در طرف درست تاریخ در کنار ساکنان اصلی فلسطین بایستد.
در حالی که ماه هاست جنگ در غزه شرایط جدیدی پیدا کرده و روزانه صدها نفر در حملات اسرائیل به شهادت می رسند شب گذشته مراسم دعا و استغاثه به امام زمان برای پیروزی مردم غزه و نابودی رژیم صهیونیستی در مسجد مقدس جمکران و دیگر مساجد سراسر کشور برگزار شد.
استغاثه به معنای کمک خواستن در هنگام بلا و گرفتاری عملی است که مسلمانان و اولیای خدا از جمله پیامبران در طول تاریخ برای دادخواهی و یاری طلبی در مواقع سختی انجام میدادند. این عمل در دل خود توسل و دعا را نیز به همراه دارد اما فراتر از آن حالتی از انسان است که همراه با اضطرار و فریاد از خداوند طلب گشایش میکند.
در اسلام استغاثه روشها و آدابی دارد که از آن جمله اقامه نماز و استغاثه به خداوند و در مذهبی شیعه استغاثه به اهل بیت و رسول خدا است. در زمان مشکلات بزرگ و شدائد این استغاثه است که توجه به خداوند و امام حی و حاضر را برای کمک خواهی میطلبد و دستهای نیاز را برای رفع گرفتاری بالا میبرد. یک نگاه گذری به وضعیت غزه این حقیقت را آشکار میکند که جز به مدد الهی و دست یاری حضرت صاحب الزمان (عج) گره از کار مسلمانان و نجات مردم اتفاق نخواهد افتاد.
استغاثه به معصومان
گزارشی در منابع موجود نیست که اهل بیت (ع) شیعیان را از استغاثه به پیامبر و اهل بیت (ع) نهی کرده باشند. بلکه در حدیثی امام صادق (ع) میفرمایند: هر موقعی حاجتی داشتی که خواستی از خدا طلب کمک بکنی دو رکعت نماز بخوان و بعد از نماز در سجده بگو: «یا محمد یا علی؛ ای آقای مؤمنین و مومنات، به شما استغاثه میکنم به سوی خدا، یا محمد یا علی، استغاثه میکنم به شما، استغاثه به خدا میکنم و استغاثه میکنم به محمد و علی و فاطمه و- بقیه ائمه (ع) را میشماری- به شما توسل میکنم به سوی خدا. اگر این عمل را انجام دهی انشا الله در همان ساعت به فریادت میرسند.»
استغاثه به امام زمان (عج)
غوث از القاب امام زمان (عج)، است. و در برخی از دعاها از جمله دعای فرج و زیارت آل یاسین این لقب درباره امام مهدی به کار رفته است. دانشمندان شیعه دو نحوه استغاثه به امام زمان را ذکر نمودهاند:
نماز و زیارت استغاثه
بنا بر آنچه که در مصباح کفعمی آمده است. برای استغاثه به امام زمان باید دو رکعت نماز به جای آورد که در رکعت اول آن پس از سوره حمد، سوره فتح و در رکعت دوم سوره نصر را خواند. پس از نماز نیز دعایی که با عبارت «سَلامُ اللهِ الکامِلُ التّامُّ الشّامِلُ العامُّ…» شروع میشود را قرائت کرد آنگاه حاجت خود را طلب نمود. کفعمی گفته است که این نماز را باید در زیر آسمان (جایی که مسقف نباشد) به جای آورد و قبل از آن غسل کند. شیخ محمود عراقی (نویسنده کتاب دارالسلام با موضوع احوال امام زمان و کسانی که ایشان را دیدهاند) میگوید خودش این عمل را تجربه کرده و آثار عجیبی از آن دیده است.
نماز استغاثه به حضرت حجت (عج)
نماز استغاثه دیگری به امام زمان مطرح شده است این نماز دو رکعت است که باید در زیر آسمان و بر بالای بام با سر برهنه خوانده شود و پس از نماز با سر برهنه، امام زمان را با «یا حُجَّةُ الْقآئِمُ» به تعداد عدد أبجدش یعنی ۵۹۵ مرتبه صدا زد. این نماز را صدر الاسلام همدانی، مطرح کرده و گفته که نتیجه آن را تجربه کرده است.
نماز استغاثه به حضرت فاطمه (س)
روایت شده هرگاه برای شما حاجتی پیش آمد، و سینهات از آن تنگ شد. دو رکعت نماز بخوان، و پس از سلام سی مرتبه تکبیر بگو، و تسبیحات حضرت زهرا (س) را بجا آور، و به سجده برو و صد مرتبه بگو: «یا مَوْلاتی یا فاطِمَةُ اَغیثینی» ای سرپرستمای فاطمه به فریادم برس پس جانب راست صورت خویش را بر زمین بگذار، و همین ذکر را صد مرتبه بگو، و سپس جانب چپ چهرهات را بر زمین بگذار و صد مرتبه بگو، دوباره به سجده برو و ۱۱۰ مرتبه بگو، و حاجت خود را یاد کن، به درستی که خدا آن را برآورده کند.
استغاثه در کجا و چه زمانی انجام میشود؟
حسین محمدیان در مقالهای که اشارات قرآن در باب استغاثه پرداخته است استغاثه در قرآن را به چند دسته تقسیم کرده. استغاثه در جنگ، استغاثه حضرت یوسف در زندان، استغاثه حضرت یعقوب و استغاثه اهل جهنم. قرآن به قسمتی از رویداد جنگ بدر اشاره کرده و میفرماید که مسلمانان در رکاب پیامبر بزرگ اسلام توان نظامی و نیروی مقابله با دشمن را از دست داده بودند. از شدت وحشت و اضطرابی که از کثرت نفرات دشمن و فزونی جنگ افزارهای دشمن برای مسلمین پیش آمده بود همگی دست به استغاثه دراز کرده و از خداوند تقاضای کمک کردند. در پارهای از روایات آمده است که پیامبر اسلام نیز همگام با مسلمانان دست به استغاثه و نیاز به سوی خداوند بلند کرد و عرضه داشت خدایا وعدهای که به من دادی تحقق بخش که اگر گروه مؤمنان از بین بروند عبادت و پرستش به تو از بین خواهد رفت. حضرت آنقدر استغاثه کرد تا جایی که عبا از شانه مبارکش بر زمین افتاد. إِذۡ تَسۡتَغِیثُونَ رَبَّکُمۡ فَٱسۡتَجَابَ لَکُمۡ أَنِّی مُمِدُّکُم بِأَلۡفࣲ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِکَةِ مُرۡدِفِینَ (۹ انفال)
توجه قرآن به موضوع استغاثه نشان میدهد که این عمل نیز راهی برای برون رفت از مشکلات و سختیهایی است که انسان متحمل میشود. علاوه بر این آثار و برکاتی دارد که از جمله آن نزدیکی و توجه بیشتر به خداوند است. باید به این نکته هم توجه کرد که بلاها و حوادث نیز همه از جانب خداست و آزمایشی که هر بندهای به گونهای به آن مبتلا میشود، ایمان افراد در چنین برههای سنجیده میشود که چقدر ناامیدی وجودش را فرا میگیرد و از یاد خدا غافل میشود. خداوند برای بیداری و آگاهی مردم را گرفتار مشکلات میکند تا توجه و استغاثه آنان به خداوند نیز بیشتر شود و شاکر و قدردان نعمتهای خدا باشند.
در داستانهایی که قرآن به آن اشاره کرده است هرگاه استغاثه با آداب و شرایطی انجام شود به آن پاسخ داده میشود. چه بسا افراد و اجتماعات بسیاری در طلب گشایش امور دست به اشتغاثه بردند و جواب گرفتند که با گشایش مشکلاتشان همراه بوده است.
شرایط و آداب استغاثه
استغاثه اما شرایطی هم دارد که اولین آن اضطرار و بی قراری است. برای اینکه استغاثه، به خصوص استغاثه به امام زمان برای یاری و نصرت مردم غزه و همچنین تعجیل در حضور ایشان به نتیجه برسد و آثار و برکات خود را داشته باشد باید آدابی را رعایت کرد.
دوری و برائت از سیره دشمنان امام
ممکن نیست در جبهه باطل بوده و به هر شکلی سیاهی لشگر دشمنان امام باشیم، اما ادعای استغاثه به امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) داشته باشیم. اگر با هر رفتاری، کلام، نوشتار و حتی تکان سر به تأیید و حمایت دشمنان اسلام و انقلاب بپردازیم، چگونه میتوانیم استغاثۀ درستی برای امامی داشته باشیم، که به دلیل کینه و دشمنی همین افراد غایب است.
همدلی و وفاداری در جبهه حق
از شرایط بسیار مهم استغاثه به امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) همدلی، اتحاد و وفاداری بین استغاثهکنندگان است. همان اندازه که دشمنی و عناد با مخالفان امام مهم است، یکدل و متحد بودن افراد در جبهۀ حق و اجتماع استغاثهکنندگان هم سرنوشتساز است. امام در جمعی که قلبهای آنها با هم یکی نباشد، وارد نمیشوند و به دعای بدون معرفت آنها هم احتیاجی ندارند.
حضور جهادی در جبهه حق
در قرآن نصیحت مهمی برای انسان وجود دارد، خداوند میفرمایند، اگر شرایط قیام و جهاد جمعی در راه خدا برایتان فراهم نیست، تنها یا حتی دونفره برای خدا قیام کنید
شرایط باطنی استغاثه
اگر قلبی جایگاه امام نباشد، نمیتواند استغاثهای شایسته برای آمدن امام داشته باشد. ما زمانی میتوانیم امام را بخواهیم و ایشان را ببینیم، که حضور و غیاب امام برای ما یکی باشد. شیوه همسرداری، تربیت فرزند، خانهداری، روابط اجتماعی، دینداری و ارتباطات ما باید طوری باشد، که هر لحظه خود را در محضر امام ببینیم و امام را شاهد ماجرا بدانیم. کسی که حضور و غیاب امام برایش یکی شد، همۀ پردهها برایش کنار میروند و یار و سردار امام میشود. این فرد دیگر معنای استغاثه به امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) را درک میکند و برای آن هر نوع هزینهای تقبل میکند.
فقط کسی میتواند حقیقتاً اهل استغاثه به امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) شود، که اهل نصرترسانی به امام باشد. هیچ نصرتی در عالم برای امام، بالاتر از خودسازی نیست. اگر میخواهیم کاری برای امام کنیم، پیش از استغاثه به ایشان تلاش کنیم، که غم از دل ایشان برداریم و مانعی از موانع ظهور ایشان را برطرف کنیم.
نظر شما