خبرگزاری مهر -گروه استانها: باران‌های کم‌شمار امسال، سدهای ایران را بیش از همیشه تشنه گذاشته است، از طرف دیگر افزایش زودهنگام دمای هوا نیز در اکثر استانها روند قرار گرفتن در پیک مصرف را تسریع داده، آمارها نشان می‌دهد ذخیره آب بسیاری از استانها به مرز هشدار رسیده و تابستان پیش‌رو می‌تواند یکی از خشک‌ترین فصل‌های سال‌های اخیر باشد.
استان ایلام هم که از این قضیه مستثنی نیست؛ به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیم نیمه‌خشک خود و همچنین به علت کمبود بارش‌ها در پاییز و زمستان سال گذشته، هم اکنون با چالش‌های جدی در زمینه منابع آبی دست و پنجه نرم می‌کند.
لازم به ذکر است، بارش‌های اخیر در سال جاری تأثیرات متفاوتی بر منابع آبی استان ایلام داشته؛ از یک سو، بارش‌های بهاری نقش مهمی در افزایش ذخیره آب پشت سدهای استان ایفا کرده‌اند و به بهبود وضعیت منابع آبی کمک کرده‌اند و از سوی دیگر، کاهش بارندگی‌ها در پاییز و زمستان سال گذشته، منابع آبی استان را تحت تأثیر قرار داده و موجب شده حجم مخازن آبی استان نسبت به سال گذشته کاهش قابل‌توجهی داشته باشد.
بررسی‌ها نشان داده، در سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴، میزان بارش‌های استان ایلام نسبت به میانگین بلندمدت و سال گذشته کاهش قابل‌توجهی داشته است، به گونه‌ای که میزان بارش ثبت‌شده در ایلام از ابتدای سال جاری تا این لحظه حدود ۴۰۰ میلی‌متر است، این در حالیست که بر اساس گزارش‌ها، میزان بارش ثبت‌شده در این استان در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۱۲.۹ میلی‌متر بوده، در واقع این مقدار نشان‌دهنده کاهش بارندگی نسبت به سال‌های گذشته و همچنین تأثیرات منفی آن بر منابع آبی استان است.
راهکارهای مواجه با بحران آب در ایلام
کارشناس منابع آبی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: کاهش بارندگی‌ها در استان ایلام موجب تأثیرات منفی بر منابع آبی استان از جمله آب‌های سطحی، رودخانه‌ها، چشمه‌ها و آب‌های زیرزمینی شده است، درواقع این کاهش بارش‌ها باعث شده که منابع آبی سطحی و زیرزمینی استان تحت فشار قرار گیرند و مشکلاتی در تأمین آب شرب، کشاورزی، صنعت و سایر نیازهای آبی ایجاد شود.
علی چتالی با بیان اینکه مدیریت منابع آبی و جلوگیری از کم‌آبی نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت، کوتاه مدت و اجرای راهکارهای مؤثر است، افزود: ساخت سدها و مخازن جدید برای ذخیره‌سازی آب باران و جلوگیری از هدررفت آن، بهسازی شبکه‌های آبرسانی شهری و روستایی برای کاهش نشت و هدررفت آب، جلوگیری از برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و اجرای برنامه‌های پایش و حفاظت از این منابع، استفاده از فناوری‌های نوین برای شناسایی و مدیریت منابع آب زیرزمینی، استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند سیستم‌های هوشمند مدیریت آب و سنسورهای پایش مصرف، توسعه روش‌های نوین آبیاری در کشاورزی برای کاهش مصرف آب، ارائه مشوق‌های مالی برای استفاده از فناوری‌های کم‌مصرف و بازچرخانی آب، اجرای برنامه‌های کاهش اثرات تغییرات اقلیمی بر منابع آبی، مانند کاهش تبخیر و حفاظت از اکوسیستم‌های آبی و توسعه فضای سبز شهری برای کاهش دمای محیط و حفظ منابع آبی راهکارهایی هستند که زمانبرند، اما می‌توانند به کنترل مصرف آب در بلند مدت کمک کنند.
چتالی تصریح کرد: با توجه به بحران کم‌آبی در استان ایلام، اتخاذ راه‌حل‌های فوری برای مدیریت مصرف آب نیز ضروری است که از جمله این راهکارها می‌توان به آموزش و فرهنگ‌سازی برای کاهش مصرف آب در بخش‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی، تصویب قوانین و مقررات برای مدیریت مصرف آب و حفاظت از منابع آبی، استفاده از تجهیزات کم‌مصرف مانند شیرآلات هوشمند و سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، شناسایی نقاطی که در شبکه آبرسانی دچار شکستگی هستند و رفع آن‌ها برای جلوگیری از هدررفت آب، آگاه‌سازی مردم درباره اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب و ارائه راهکارهای ساده برای کاهش مصرف در خانه‌ها و محیط‌های کاری و استفاده از آب‌های غیرشرب برای فضای سبز، اشاره کرد.
وی گفت: اجرای این اقدامات فوری می‌تواند به کاهش بحران کم‌آبی در ایلام کمک کند و زمینه‌ای برای مدیریت بهتر منابع آبی در آینده فراهم آورد، از این رو با اجرای برنامه‌های مدیریتی و توسعه‌ای و همچنین همکاری مردم باید از این بحران عبور و منابع آبی استان را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.
اقدامات اداره آبفای استان جهت بهره وری در مصرف آب
مدیرعامل آب و فاضلاب ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: همخوانی نداشتن بارندگی‌ها با میزان مصرف در استان ایلام از جمله دلایل اصلی بروز بحران‌ها و چالش‌های بخش آب است، از سوی دیگر، فرسودگی شبکه انتقال و هدررفت آب نیز از مسائلی است که در شرایط بحرانی آب باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا آب شیرین به طور فزاینده و با شتاب رو به کاهش است و باید همه بخش‌ها نسبت به این موضوع حساس و مردم نیز نسبت به پیامدهای نبود آب بیشتر آگاه شوند.
محمد محمدی افزود: در همین راستا به منظور جلوگیری از هدر رفت آب در ایلام و صرفه جویی در مصرف بهینه، اقداماتی از قبیل توسعه بیش از ۶۱ هزار متر شبکه آبرسانی در نقاط مختلف استان، تعویض پنج هزار و ۵۵۷ دستگاه آب نمای خراب و خارج از رده، اصلاح، نوسازی و تعویض انشعابات فرسوده و رفع مشکل سه هزار و ۵۲۹ مورد خرابی انشعابات آب، بهسازی، تعویض و نوسازی هزار و ۲۰۵ متر شبکه توزیع آب، ۳۶ مورد بهسازی و تعویض الکترو پمپ‌های شناور چاه‌ها و ایستگاه‌های آبرسانی، مرمت، بازسازی، نصب تجهیزات و تجهیز چاه‌های آب و… در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرعامل آب و فاضلاب ایلام گفت: هم اکنون ۹۹.۵ درصد جمعیت استان از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی برخوردار هستند، امید داریم با تلاش‌های اداره آب و فاضلاب استان و همکاری عموم مردم بتوانیم بحران کمبود آب در استان را پشت سر گذاشته و این منبع خدادادی را به نسل‌های بعد انتقال دهیم.
کاهش حجم سدهای استان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با توجه به کاهش بارش‌ها و نزولات جوی در سال جاری نسبت به سال مشابه متأسفانه حجم منابع آبی استان از جمله سدهای استان که منابع اصلی تأمین آب مردم به شمار می‌روند، کاهش داشته‌اند.
صادق علیمرادی افزود: حجم کنونی و ذخیره آب پشت سدهای چهارگانه استان بیش از ۲۰۳ میلیون متر مکعب معادل ۶۷ درصد است، این در حالیست که در سال گذشته بیش از ۲۷۶ میلیون متر مکعب بوده است.
وی تصریح کرد: حجم و ذخیره کلی سد «دویرج» دهلران ۱۱۵ میلیون مترمکعب معادل ۵۶ درصد گنجایش، سد کنگیر ایوان ۱۵.۲ میلیون متر مکعب معادل ۷۹ درصد، سد گلال ۱۹ میلیون متر مکعب ۹۸ درصد و سد ایلام ۵۴ میلیون متر مکعب معادل ۸۸ درصد است.
وی در پایان گفت: نیاز به همکاری و هماهنگی بین تمامی نهادهای ذیمدخل برای حفظ و بهره برداری صحیح از منابع آب بیش از پیش احساس می‌شود؛ همچنین توسعه فرهنگ مصرف بهینه آب بین مردم، کشاورزی و شرب باید در اولویت قرار گیرد تا با چالش‌های پیش رو مقابله کنیم.
بحران منابع آبی در استان ایلام به دلیل کاهش بارندگی، برداشت بی‌رویه و فرسودگی زیرساخت‌ها به یک معضل جدی تبدیل شده که تأثیرات منفی آن بر تأمین آب شرب، کشاورزی و اقتصاد منطقه آشکار است، به همین سبب این وضعیت نیازمند برنامه‌ریزی جامع و اقدامات فوری بوده تا با مدیریت مصرف آب، بهینه‌سازی الگوی کشت، بازچرخانی آب، و توسعه زیرساخت‌های آبی، منابع موجود حفظ و از تشدید بحران جلوگیری شود.
نظر شما