به گزارش خبرگزاری مهر، یادداشتی در روزنامه «وطن امروز» درباره تحولات سریع دیپلماتیک ایران نوشته شده که در ادامه می‌آید:
۱- عباس عراقچی روز پنجشنبه به روسیه رفت تا پیام رهبر معظم انقلاب را به پوتین تحویل دهد. در این دیدار بحث‌های مفصلی پیرامون مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی مطرح شد و درباره ابتکارات ایران در مذاکرات با آمریکایی‌ها و ابتکارات روسیه در مذاکرات با آمریکایی‌ها درباره اوکراین بحث‌هایی مطرح شد و در پایان سفر خود اعلام کرد حامل پیام و نامه رهبر انقلاب به پوتین بوده؛ نامه‌ای که «نکات مهمی داشت». رئیس‌جمهور روسیه نیز در دیدار عراقچی با تأکید بر اهمیت شراکت راهبردی ایران و روسیه، تقویت پیوندهای ۲ کشور در کنار همکاری و هماهنگی درباره مباحث منطقه‌ای و بین‌المللی را تأمین‌کننده منافع ۲ ملت و در راستای حفظ و تقویت صلح و ثبات خوانده و بر اهمیت شراکت استراتژیک ۲ کشور تاکید کرد.
۲- وزیر دفاع عربستان خالد بن‌سلمان به ایران سفر و با مقامات عالیه کشور از جمله رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرماندهان نظامی، رئیس‌جمهور و رهبر انقلاب دیدار کرد و در مباحث مطرح‌شده صحبت از روابط ۲ کشور شد و در پایان سفر خود اعلام کرد: «در این دیدار پیام کتبی پادشاه عربستان و سلام وی خطاب به رهبر ایران را ابلاغ کردم. ما درباره روابط دوجانبه میان ایران و عربستان و موضوعات مورد توجه ۲ کشور رایزنی کردیم». وی همچنین در دیدار با رهبر انقلاب گفت: «من با دستور کار گسترش روابط با ایران و همکاری در تمام زمینه‌ها به تهران آمده‌ام و امیدواریم گفت‌وگوهای سازنده انجام‌شده، روابط قوی‌تر از گذشته میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را فراهم کند».
۳- رافائل گروسی در پایان هفته گذشته به ایران سفر کرد و دیدار مفصلی با مقامات سازمان انرژی اتمی داشت و از نمایشگاه صنعت هسته‌ای بازدید کرد و در نهایت گفت‌وگوهای مفصلی نیز پیرامون مسائل مورد مناقشه انجام داد.
۴- بر اساس نظر عمان به عنوان واسطه مذاکرات بین ایران - آمریکا، رم، پایتخت ایتالیا محل مذاکرات شنبه (امروز) است.
۵- به‌رغم همه مواضع ضدونقیض و بی‌ثبات آمریکایی‌ها در روزهای اخیر بویژه درباره برنامه غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران اما ترامپ در مصاحبه‌ای اشاره کرده خواستار برچیده شدن صنعت هسته‌ای ایران نیست و گفته «من جلوی حمله به ایران را نگرفتم، فقط عجله‌ای برای حمله ندارم. فکر می‌کنم ایران می‌خواهد گفت‌وگو کند. امیدوارم بخواهد گفت‌وگو کند. من می‌خواهم ایران پیشرفت کند. نمی‌خواهم کاری انجام دهم که به کسی آسیب بزند اما ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. ما نمی‌خواهیم صنعت یا سرزمین‌شان را از آنها بگیریم، فقط نمی‌خواهیم آنها سلاح هسته‌ای داشته باشند».
سرعت تحولات دیپلماتیک در فراسوی روابط ایران با کشورهای جهان زیاد شده است و احتمالاً در هفته پیش رو نیز ادامه خواهد داشت، این به آن معناست که اتفاقات مهمی در عرصه سیاست خارجی در حال رخ دادن است که محور تمام آنها هم ایران است و ایران را تبدیل به کانون تحولات دیپلماتیک در روزهای آینده خواهد کرد. تحولات دیپلماتیک ایران در این ۳ سطح یعنی در سطح منطقه‌ای (عربستان سعودی)، در سطح فرامنطقه‌ای (روسیه) و در سطح بین‌المللی (آمریکا) نشان می‌دهد روزهای آینده روزهای حساسی در سیاست خارجی و روابط بین‌الملل ایران خواهد بود. چند نکته درباره این تحولات نیاز به بازتعریف دارد که به آنها اشاره می‌کنم.
۱- موازنه قدرت در جهان در حال تغییر است: نخستین مساله در دنیای کنونی روابط بین‌الملل این است که شدیداً در حال تغییر است و آنچه حتی تا ماه پیش بر تقسیم قدرت در جهان فائق بوده نیز وجود ندارد. در این خصوص با استعاره از ادبیات روابط بین‌الملل، باید اشاره کرد توزیع توانمندی واحدهای سیاسی در روابط بین‌الملل به صورت ثابت و منجمد نبوده و وضعیت شکننده تغییر معادلات روابط بین‌الملل، نشان‌دهنده شرایط جدیدی است که با شرایط قبلی متفاوت است.
۲- روابط بین‌الملل متأثر از تعرفه‌های ترامپ: نظام اعمال تعرفه‌های ترامپ سبب چینش جدید و تحرکات نوینی در روابط بین‌الملل شده است. تعرفه‌ها سبب شده سازماندهی قدرت که در نکته بالا به آن اشاره شد، تجدید ساختار به خود بگیرد. دیگر فقط کشورهای مورد تحریم مستقیم یا ثانویه آمریکا نیستند که نسبت به سیاست‌های یکجانبه این کشور متضرر می‌شوند، حالا همه کشورها از جمله دولت‌هایی شبیه چین و روسیه و دیگران هم مستقیماً هدف اعمال تعرفه‌های این کشور قرار گرفته‌اند و این موضوع سبب تغییر یا تجدید معادلات قبلی شده است.
۳- نادیده گرفتن دوستان آمریکا: موضوع دیگری که در این روزها اتفاق افتاده و بویژه پیرامون گفت‌وگوهای آمریکا با ایران به آن ضریب داده شده است، نادیده گرفته شدن یا به بیانی دیگر کنار گذاشته شدن متحدان یا دوستان اروپایی آمریکا از توزیع توانمندی‌ها یا قدرت در نظام بین‌الملل است. آمریکا هیچ اصراری هم ندارد که این متحدانی را که (در پستوهای کاخ سفید تحت عنوان ساده‌لوح‌های اروپایی از آنها یاد می‌کند) در گذار قدرتی که ترسیم کرده است دخیل کند. در عوض تلاش می‌کند تخم‌مرغ‌های خود را با شرکای جدیدی که درآمدهای کلان نفتی دارند شبیه امارات (به عنوان حامل پیام ترامپ به رهبر معظم انقلاب) و عربستان سعودی (به عنوان حامل پیامی که نیاز به رمزگشایی دارد و در اثنای گفت‌وگوهای آمریکا و ایران با هدف عادی‌سازی روابط خلیج‌فارس با ایران اعزام میشود) تقسیم و آنها را به معادلات جدید یا بازتوزیع جدید قدرت وارد کند. علاوه بر این کنار گذاشتن اروپایی‌ها از ماجرای گفت‌وگو با روسیه تحت رهبری پوتین نیز از این موضوع مستثنا نیست.
همین چند روز پیش بود که بالاخره توافق آمریکا و اوکراین بر سر معادن کمیاب به جمع‌بندی رسید و این موضوع دور از چشم اروپایی‌ها و در یک حاشیه امن برای آمریکایی‌ها اتفاق افتاد. در این مورد هم به نظر می‌رسد از نقطه نظر آمریکا گذاشتن تخم‌مرغ‌ها در سبد اروپایی‌ها در حالی که اروپایی‌ها درباره موضوع ایران و اوکراین به یک بن‌بستی رسیده‌اند خوشایند نیست. این البته به معنای این نیست که الزاماً آمریکا در این ۲ موضوع به موفقیت خواهد رسید و موضوع اوکراین به صلح و موضوع هسته‌ای ایران به توافق منتهی میشود، برای رسیدن به این وضعیت به نظر می‌رسد. اینک بسیار زود است و باید منتظر زمان بود، در واقع نتیجه مستقیم چنین وضعیتی دور کردن اروپایی‌ها از تعیین‌کنندگی در روابط بین‌الملل و توزیع قدرت در آن است.
۴- نقش مهم ایران در ژئوپلیتیک جهانی: آمریکایی‌ها بخوبی از این موضوع باخبرند که امکان حذف ایران از مناسبات بین‌المللی وجود ندارد. بازگویی می‌کنم این به معنای حتمیت در رسیدن به توافق نیست. برای رسیدن به توافق و اینکه در آینده مذاکرات ایران و آمریکا در نهایت چه اتفاقی خواهد افتاد، به متغیرهای بسیاری ارتباط دارد که از جمله شخصیت و «احساسات ترامپ» بخشی از آن است اما آنچه ثابت است، نقش مهم ایران در ژئوپلیتیک جهانی است که حتی ترامپ هم نمی‌تواند نسبت به آن بی‌توجه باشد و با رفتارهای رتوریک نسبت به آن برخورد کند. به همین دلیل است که در میانه سخنانش درباره ایران در رسانه‌ها تلاش می‌کند به صورت محترمانه درباره ایران سخن بگوید، در نامه‌اش به رهبر انقلاب از بزرگی ایران میگوید و….
۱۶:۱۲ - ۱۴۰۴/۰۱/۳۰
نظر شما