خبرگزاری مهر -گروه هنر-فریبرز دارایی؛ در فروردین سال ۱۴۰۴ طرح توسعه تماشاخانه ایران‌شهر به عنوان یکی از مجموعه‌های حرفه‌ای تئاتر که تحت مدیریت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است با حضور شهرداری تهران و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بوستان هنرمندان تهران آغاز و کلنگ احداث ۳ سالن جدید تئاتری از سوی شهرداری تهران زده شد.
این اتفاق بهانه‌ای شد تا در گفتگویی با مهرداد باقری رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به روند فعالیت این سازمان طی ۳ سالی که باقری ریاست آن را برعهده داشته بپردازیم.
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران درباره روندی که سازمان طی ۳ سال گذشته طی کرده، چشم‌انداز و برنامه‌هایی که برای توسعه فضاهای فرهنگی و هنری و حمایت از فعالیت‌های هنری به ویژه تئاتر داشته است و فراهم کردن امکان استفاده از تبلیغات شهری در سطح تهران برای فعالیت‌های تئاتری، صحبت کرد.
در تاریخ ۲۵ فروردین بخشی از این گفتگو که به طرح توسعه تماشاخانه ایران‌شهر اختصاص داشت به صورت جداگانه در خبرگزاری مهر منتشر شد و در ذیل بخشی از گفتگو با مهرداد باقری رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به صورت مکتوب و بخشی نیز به صورت فایل تصویری منتشر شده است.
* امور و فعالیت‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری طی ۳ سالی که ریاست سازمان را بر عهده داشتید به چه شکل بوده است و چه روندی را طی کردید؟
مهرداد باقری: ۳۰ سال پیش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برای پیگیری فعالیت‌های فرهنگی و هنری با تمرکز بر مراکز فرهنگی شهر شکل گرفت و طی این ۳۰ سال مجموعه‌های فرهنگی نیز به لحاظ کمی و کیفی توسعه پیدا کردند و سازمان فرهنگی هنری شهرداری متولی بهره‌برداری، برنامه‌ریزی و فعالیت‌های فرهنگی و هنری است. ۳ سال است که ریاست این سازمان را بر عهده دارم. بعضاً مجموعه‌هایی که در شهر تهران به عنوان مجموعه‌های فرهنگی و هنری به بهره‌داری رسید، از شهرداری تهران و سازمان فرهنگی هنری شهرداری عمر بیشتری دارند و مجموعه‌هایی هم جدیدالتأسیس هستند و احداث این مجموعه‌ها کماکان در دستور کار شهرداری تهران قرار دارد که نیازی طبیعی است. باید این زیرساخت‌ها را برابر با ظرفیتی که داریم در شهرداری توسعه دهیم. به شکل طبیعی چون تهران پایتخت و همچنین کلان‌شهر است و همچنین الهام‌بخشی برای سایر شهرهای کشور دارد، این اتفاق باید به لحاظ کیفی در سطح بالایی رخ دهد و تمام تلاش ما در ۳ سال گذشته این بوده که این مجموعه‌ها در شأن مردم شهر تهران و هنرمندان شهر تهران شکل بگیرند.
اولین راهبردی که از ۳ سال پیش در سازمان انتخاب شد، مولدسازی ظرفیت‌ها بود. دارایی‌هایی که در شهر تهران در سال‌های دور یا نزدیک احداث شده بود در طول زمان دچار افت کیفیت شده بود و باید با ارتقای سطحی کیفی مجموعه‌ها بازدهی و راندمان آنها در شأن روزگار امروز ما افزایش پیدا می‌کرد زیرا با مولدشدن این مجموعه‌ها بخش زیادی از نیاز مخاطبان پوشش داده می‌شد. ایجاد ظرفیت‌های جدید هم مرحله بعدی بود. امروز در وضعیتی قرار داریم که مراکز موجود به طور کامل و به صورت شبانه‌روزی در خدمت مردم و مخاطبان و هنرمندان هستند.
* سازمان فرهنگی هنری شهرداری به واسطه فرهنگسراهایی که در مناطق مختلف شهر تهران دارد می‌تواند فعالیت و تأثیرگذاری بالایی در زمینه فرهنگی و هنری داشته باشد زیرا هیچ سازمان و نهاد فرهنگی تا این اندازه مرکز و سخت‌افزار در نقاط مختلف شهر تهران در اختیار ندارد. فرهنگسراها در دوره‌هایی دچار رخوت شده بودند و فعالیت‌هایشان تأثیرگذار نبود. شما طی ۳ سالی که در سازمان حضور دارید چه برنامه‌ای برای احیا و تقویت فعالیت فرهنگسراها مدنظر قرار دادید؟
اصلی‌ترین دارایی هر مجموعه‌ای جایگاهی است که بین مردم می‌تواند داشته باشد. شبکه مویرگی مراکز فرهنگی و هنری که در شهر تهران در اختیار سازمان هست در کنار اعتمادی که مردم به این مجموعه‌ها دارند، همچنین تعدد این مراکز اصلی‌ترین سرمایه از حیث دارایی‌های سازمان در کنار سرمایه انسانی سازمان شامل هنرمندان و کارشناسان است. شاید هیچ سازمانی از نظر میانگین نیروی انسانی متخصص و مجرب در زمینه فرهنگ و هنر این میزان، معدل و استعداد را در خود نداشته باشد. مجموعه‌های فرهنگی ما به لحاظ آمار امروز پس از ۳ سال از حیث کمی با جهش چندبرابری، مخاطبان بیشتری را درگیر خود کرده است. با مولدسازی انجام شده و ایجاد و تکمیل زیرساخت‌ها در این دوره مدیریت شهری به جد از لحاظ زیرساختی به حوزه فرهنگ و هنر توجه شده است. این روند باعث شد تا مجموعه‌ها در طول شبانه‌روز در خدمت مخاطبان باشند و ما با چندین برابر مخاطب و حجم مخاطب مواجه هستیم.
به صراحت می‌توان گفت درهای مراکز فرهنگی امروز به روی مردم باز است و مجموعه‌ها از حالت اداری خارج شده و در تمام طول شبانه‌روز در خدمت مردم هستند. ضمن اینکه مجموعه‌ها در خدمت متقاضیان انجام فعالیت‌های فرهنگی و هنری هستند و این اتفاق بسیار خوبی است.
* نسل جدیدی که در عرصه فرهنگ و هنر پرورش پیدا می‌کند و از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود در یک بلاتکلیفی برای فعالیت‌ها و اشتغال به سر می‌برد. آیا راهکاری در نظر گرفته شده که این نیروهای جوان بتوانند در مجموعه‌ها و مراکز مختلف فرهنگی و هنری مشغول به کار و فعالیت شوند؟
جالب است که به این نکته اشاره کنیم این انتظار نسل جدید از مراکز مختلف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران وجود دارد. نسل جوان انتظار دارد به واسطه این مراکز مرحله اول حرفه‌ای شدن خود را طی کنند. وقتی به سابقه سازمان و حال حاضر آن نگاه کنید شاهد هستید که انبوهی از کارشناسان و مدیران سازمان کسانی هستند که از یک مجموعه و دانشگاه فارغ‌التحصیل شده و برای خدمات فرهنگی به فرهنگسراها مراجعه کرده‌اند و آرام آرام در فرهنگسراها، نگارخانه‌ها، خانه‌های فرهنگ، موزه‌ها و کتابخانه‌ها رسوب کرده یا به مجموعه‌های فرهنگی و هنری دیگر مهاجرت کرده‌اند.
در دوره جدید برای گسترش و توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری و ارائه خدمات شبانه‌روزی به مخاطبان در مناطق مختلف شهر تهران چاره‌ای جز این وجود ندارد که با نسل جوان دست بدهیم و اجازه کار و فعالیت‌های فرهنگی و هنری را به آنها بدهیم. با این اجازه امکان فعالیت فرهنگی و هنری برای نسل جوان تسهیل و به این واسطه ارتباط با مخاطبان نیز تسهیل می‌شود. نسل جوان کارهایی متناسب با ذائقه مخاطب امروز تولید می‌کنند. در ۳ سال گذشته به جد این امر پیگیری شده است.
* در دورانی سازمان فرهنگی هنری شهرداری رویدادهای فرهنگی و هنری قابل توجهی برگزار می‌کرد. زمانی رپرتوآرهای تئاتر کودک و نوجوان توسط شهرداری برگزار می‌شد یا جشنواره‌های تئاتر شهر، تئاتر کانون‌ها و تئاتر بانوان را برگزار می‌کرد که این جشنواره به مرور زمان فراموش شدند. آیا برنامه‌ای برای احیای این رویدادها دارید؟
شهرداری تهران سابقا کارنامه درخشانی در پرداختن به این حوزه‌ها داشت. در این دوره از مدیریت شهری بر اساس مسأله‌شناسی ایجاد زیرساخت‌ها و مولدسازی زیرساخت‌های موجود باید در اولویت قرار می‌گرفت که این دوره از شهرداری در این زمینه کارنامه قابل قبولی دارد که نمونه آن طرح توسعه تماشاخانه ایران‌شهر است. همه این اقدامات برای این است که هنرمندان فعالیت کنند و مردم نیز از این فعالیت‌ها بهره‌مند شوند. بخشی از مطرح بودن نام سازمان در بین هنرمندان به دلیل جشنواره‌های استاندارد و با کیفیتی بود که برگزار می‌شد. در دوره جدید هم بخش جدی‌ای از این جشنواره در قالب ۱۱ جشنواره سازماندهی و دبیرخانه‌ها فعال شده است. جشنواره تئاتر شهر امسال با افزوده‌شدن بخش تئاتر کودک و نوجوان برگزار می‌شود. جشنواره‌های کاریکاتور، طنز، سرود و جشنواره‌های متفاوت دیگری هم در سال ۱۴۰۴ برگزار می‌شود و امسال سال احیای جشنواره هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است.
* فعالان فرهنگی و هنری به ویژه در حوزه تئاتر در زمینه تبلیغات شهری با مشکلات متعددی مواجه هستند. این توقع از سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران وجود دارد که با توجه به هزینه‌های بالای تولید تئاتر و اقتصاد ضعیفی که این هنر دارد امکان تبلیغات شهری برای تئاتر فراهم شود. آیا برنامه‌ای برای حمایت در زمینه تبلیغات تئاتری در سطح شهر تهران از اجراها و فعالیت‌های متعدد تئاتری دارید؟
شاید این مطالبه در پاسخ به اقدامی باشد که در ۲ سال گذشته در شهرداری تهران در زمینه تبلیغات و اطلاع‌رسانی رویدادهای هنری به ویژه تئاتر انجام شده است. طی سال‌های زیادی به صورت موردی برخی رویدادهای هنری از تبلیغات شهری برخوردار بودند. در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ علاوه بر حوزه‌هایی که معمولاً پوشش داده می‌شدند نظیر جشنواره‌های فیلم و تئاتر، حوزه‌های موسیقی و تئاتر نیز از امکان تبلیغات شهری برخوردار شدند. اهالی تئاتر و موسیقی نیز بازخوردهای بسیار خوبی به این امکان نشان دادند. شهردار تهران در موضوع اطلاع‌رسانی فعالیت‌های هنری کاملاً در کنار هنرمندان قرار گرفته و تأکید دارد که سویه شهرداری به سمت تبلیغ فعالیت‌های فرهنگی و هنری باشد. تقاضای هنرمندان تئاتر برای تبلیغات آثارشان در سطح شهر تهران حتماً مورد توجه قرار می‌گیرد و تمام تلاش‌مان بر این است حداکثر توان‌مان را برای تبلیغ این فعالیت‌ها اختصاص دهیم.
* دایره فعالیت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بسیار گسترده است اما هیچگاه بودجه مناسبی در اختیار ندارد. همیشه این انتظار وجود داشت که سازمان از بودجه‌ای برخوردار باشد که بتواند به لحاظ مالی نیز از فعالیت‌ها و هنرمندان حمایت کند. وضعیت بودجه سازمان به چه شکل است و آیا شاهد افزایش بودجه خواهیم بود یا نه؟
مجموعه فعالیت‌های سازمان فرهنگی و هنری در سنوات مختلف تحت تأثیر وضعیت بودجه بوده است. در دوره جدید مدیریت شهری به سازمان فرهنگی و هنری توجه ویژه‌ای شده و بودجه مصوب سازمان طی ۳ سال اخیر با جهش مواجه شده است. البته در تمام نهادها در حوزه فرهنگ با مظلومیت از حیث بودجه‌ای مواجه هستیم. تثبیت ردیف‌های بودجه‌ای، تثبیت زیرساخت‌های اداری، برنامه‌ریزی و بودجه‌ای سازمان پس از سنوات طولانی در این دوره مدیریت شهرداری و شورای شهر تهران اتفاق افتاد.
نظر شما