دختران تاریخ‌سازی که آن‌ها را نمی‌شناسید

خبرگزاری مهر؛ مجله مهر -رویا سادات هاشمی: خوشبختانه در تقویم‌های ایرانی ما یک روز از سال را به نام روز گرامیداشت دختر نامگذاری کرده‌اند روزی که مصادف است با ولادت دردانه امام موسی کاظم علیه‌السلام یعنی حضرت معصومه سلام‌الله علیها، نامگذاری بجایی که حالا بهانه خوبی شده تا هرکداممان بیشتر از قبل دختران سرزمینمان را ببینیم و دلیلی داشته باشیم تا به آنها بگوییم که چقدر دوستشان داریم. کنار چهره‌های معصوم و اولیای الهی و دینی که نه فقط ایرانی‌ها که تاریخ بشریت به وجودشان مدیون است؛ به مناسبت فرارسیدن چنین روزی نگاهی انداختیم به دختران تاریخ ساز سرزمینمان که شاید کمتر آنها را بشناسیم، دختران شجاع و جسوری که در برهه‌ای از زندگی در یک رشته خاص نقطه عطفی رقم زده‌اند که تاریخ را به بعد و قبل از خود تبدیل کرده‌اند.

دختری که مادر شعر فارسی لقب گرفت

وقتی کسی از ما درباره دختران و زنان شاعر و نویسنده در ادبیات فارسی سوال می‌کند بیشترمان نهایت به یاد پروین اعتصامی و فروغ یا در نهایت به نام سیمین دانشور می‌رسیم. کمتر کسی می‌داند که در دنیای الفبای پارسی در عصر رودکی دختری بوده که با ذوق و قریحه‌اش کلمه و واژه را کنار هم می‌نشانده و شعر می‌سروده است. دختری به نام رابعه بلخی که علاوه بر شعر نقاشی می‌کشیده و در شمشیرزنی و سوارکاری هم کار کشته بوده است. او در عصر سامانیان با پدر شعر فارسی دیدار کرده؛ حتی اهل فن می‌گویند رابعه بحر و وزنی را در دنیای شعر وارد کرده که تا قبل از او چنین چیزی وجود نداشته است. متأسفانه از اشعار رابعه ابیات محدودی وجود دارد. تاریخ‌نویسان می‌گویند بیشتر ابیات او توسط برادرش حارث سوزانده شده است. برای همین اگر تا همین الان رودکی را به عنوان پدر شعر فارسی می‌دانستید از امروز به بعد رابعه بلخی را به عنوان مادر شعر فارسی به خاطر بیاورید.

گردآفرید روزهای بی‌دفاع خرمشهر

در شاهنامه فردوسی کنار همه پهلوان‌ها و قهرمان‌های اساطیری که رنگ و بوی مردانه دارند. نام دختر دلیری به چشم می‌خورد به نام «گردآفرید» دختری زیبا و جنگجو که برای رزم لباس مردانه پوشید و به نبرد با دشمن رفت. می‌گویند گردآفرید اولین شیرزن افسانه‌های حماسی ایران است. اما اگر از دنیای قصه‌ها و افسانه‌ها به بیرون پا بگذاریم و به واقعیت برسیم خواهیم دید که تاریخ ما پر است از گردآفریدهای شجاع که کسی از آنها حماسه‌ای نسروده است. سید مریم امجد گردآفرید عصر معاصر است کسی که به او لقب تنها و اولین زن مسلح در جنگ را داده‌اند. او دختر خرمشهری بود که با حمله رژیم بعثی به شهر همراه سایر مبارزان به دفاع پرداخت. او در این دوران مسئولیت‌های مختلفی داشت مثل امدادرسانی و نگهداری از انبار مهمات. سیده مریم تنها دختری بود که فقط با ۱۷ سال سن در دوران دفاع مقدس به عنوان خدمه توپ ۱۰۶ میلی متری مقابل دشمنان بعثی مبارزه می‌کرد.

بانوی که سردار مبارز با انگلیسی‌ها شد

تاریخ نویس معاصر ایرانی محمد ابراهیم باستانی پاریزی جایی می‌نویسد: «در این کوهستان زنی می‌زیسته که برابر ۱۰۰ مرد، در سرنوشت تاریخ معاصر ایران دخیل بوده‌است. منظورم بی‌بی مریم بختیاری است، که وقتی در جنگ بین‌الملل اول، ایرانیان وطن‌خواه ابتدا از اولتیماتوم روس و بعد از هجوم انگلیسی‌ها، ناچار به مهاجرت و آواره کوهستان شدند، این زنِ نامدار، همه آنان را پناه داد.» اگر کمی اهل خواندن تاریخ معاصر باشید حتماً نام بی‌بی مریم را شنیده‌اید او یک دختر بختیاری بوده که فنون نظامی و لشکرداری را از پدر ایلاتی خود آموخته است. یک زن باسواد، تحصیلکرده و روشنفکر که در انقلاب مشروطه، فتح تهران و جنگ جهانی تمام شجاعت و دانش نظامی خودش را برای دفاع از ایران به کار بست.

دختری که اولین جراح زن ایران شد

احتمالاً کمتر کسی نام «سکینه پری همدانی» را شنیده است. درست در روزهایی که جامعه ایرانی متأسفانه حتی اجازه سوادآموزی به دختران ایرانی را نمی‌داد. سکینه پری با گذراندن درجات تحصیلی رفته رفته به قدری در رشته پزشکی جلو رفت که سرانجام توانست عنوان‌داری لقب نخستین زن جراح ایرانی را به خود اختصاص دهد و تاریخ ساز باشد. کسی که بعدها شاید نامش باعث شد راه برای دختران دیگر در رشته پزشکی هموارتر شود. این زن ایرانی در ۳۵ سالگی با وجود موانع و مخالفت‌های زیادی که پیش رو داشت توانست به تخصص جراحی عمومی و سرطان شناسی دست پیدا کند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این پزشک توجه بیش از اندازه‌اش به افراد نیازمند بود و به صورت رایگان آنها را درمان می‌کرد. در نوشته‌ها آمده است که او با اینکه در اواخر عمرش وضع مالی چندان مطلوبی نداشته ولی باز با این حال از طبابت برای افراد تهیدست منصرف نشده است.