به گزارش خبرگزاری مهر، شاید کمتر در زمان حیات چهره‌های سیاسی به ابعاد شخصیتی آنها در رسانه‌ها پرداخته شود. این خود یک غفلت مهم است. حالا در پی شهادت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور مردمی جمهوری اسلامی ایران، شخصیت‌های گوناگون سیاسی و فرهنگی کشور به بیان خاطرات و ویژگی‌های شخصیتی و مدیریتی ایشان پرداخته‌اند.
حمیدرضا ترقی، از چهره‌های سیاسی و قائم‌مقام حزب مؤتلفه اسلامی، که سال‌ها از نزدیک با شهید رئیسی آشنا و همراه بوده، در گفتگویی به تشریح ابعاد گوناگون شخصیت اخلاقی، مدیریتی و انقلابی آیت‌الله رئیسی پرداخته است. این گفتگو علاوه بر بررسی خاطرات مشترک و نگاه شهید رئیسی به جایگاه احزاب در نظام اسلامی، نگاهی تحلیلی به عملکرد او در عرصه‌های اجرایی، قضائی و بین‌المللی دارد. در ادامه بخوانید.
شما همشهری شهید آیت‌الله رئیسی و همانند ایشان خادم آستان امام رضا (ع) هستید. لطفاً از ارتباط خود با شهید رئیسی بفرمائید و چگونه با ایشان آشنا شدید؟
بخشی از ارتباط من با آیت‌الله شهید رئیسی به دوران فعالیت‌های ایشان در قوه قضائیه بازمی‌گردد، چه در استان خراسان، چه در تهران و چه در اوایل انقلاب در کرج.
به‌دلیل ارتباطی که با آقای بختیاری – یکی از همکاران ایشان – داشتیم، این ارتباط تقویت شده بود. همچنین در منطقه مغان مشهد نیز تعاملات نزدیکی بین ما برقرار بود. البته با اخوی ایشان که ساکن مشهد بودند نیز ارتباط بیشتری داشتیم. آیت‌الله رئیسی شخصیتی ساده‌زیست، متواضع و مردمی بودند. مسئولیت‌های سنگین، مانعی برای حفظ دوستی‌ها و ارتباطات قدیمی ایشان نبود و این روحیه موجب شد که طی سال‌ها رابطه صمیمی و دوستانه‌ای میان ما شکل بگیرد. پس از آن‌که ایشان به آستان قدس رضوی بازگشتند و تولیت آن‌جا را برعهده گرفتند، ارتباط ما نزدیک‌تر شد.
بنده نیز به‌عنوان یکی از خادمان در حرم امام رضا (ع) در خدمت ایشان بودم. در همان دوران، بر اساس پیام مقام معظم رهبری در حکم تولیت ایشان، همکاری نزدیکی بین آستان قدس رضوی و کمیته امداد برای حمایت از محرومان شکل گرفت که همین امر سبب ارتباط بیشتر ما با ایشان شد.
رهبر انقلاب پس از شهادت آیت‌الله رئیسی، از ایشان به‌عنوان الگویی برای مدیریت کشور یاد کردند. از نگاه شما مهم‌ترین ویژگی‌های مدیریتی ایشان چه بود و چگونه می‌توان ایشان را در قامت رئیس‌جمهور توصیف کرد؟
شهید آیت‌الله رئیسی شخصیتی ساده‌زیست، متواضع، بردبار و صریح‌اللهجه در مسائل دینی و انقلابی بود. در برخورد با مردم، همواره کرامت و ادب را رعایت می‌کرد و از رجال سیاسی مذهبی تأثیرگذاری بود که در طی چهار دهه، خود را ارتقا داده بود.
او خود را شاگرد شهید بهشتی می‌دانست و در نظم، انضباط، کار تشکیلاتی و برنامه‌محور بودن الگوی کاملی به‌شمار می‌رفت. ایشان شخصیتی تحول‌گرا و انقلابی با روحیه جهادی بودند که مورد تأکید ویژه رهبر معظم انقلاب نیز هست.
وی در دوران مسئولیت خود، چه در قوه قضائیه و چه در ریاست جمهوری، توانست روح تازه‌ای در کالبد نظام بدمد و با ایجاد امید، رکود و بی‌حالی گذشته را برطرف کند. از ویژگی‌های بارز ایشان، توجه جدی به ظرفیت‌های درونی کشور بود؛ اعم از نیروی انسانی، ظرفیت‌های تولیدی و اقتصادی.
او با راه‌اندازی و احیای بنگاه‌های اقتصادی تعطیل‌شده و نیمه‌تعطیل، امید را در دل کارگران و فعالان اقتصادی زنده کرد. ایشان به‌معنای واقعی، رئیس‌جمهوری خستگی‌ناپذیر و احیاگر امید و اعتماد در جامعه بود.
پیمایش‌های مردمی نیز نشان می‌داد که عملکرد ایشان منجر به افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به دولت شده بود. در سیاست خارجی، دیپلماسی را با میدان پیوند زد، ارتباط با کشورهای همسایه و دوست را گسترش داد و به‌جای تمرکز بر غرب، اولویت را به کشورهایی داد که در دوران تحریم در کنار ایران بودند.
شجاعت ایشان در عرصه‌های بین‌المللی مثال‌زدنی بود؛ به‌ویژه زمانی که در سازمان ملل با در دست گرفتن قرآن و عکس سردار سلیمانی، از ارزش‌های دینی و شهدای مقاومت دفاع کرد. خدمت به محرومان از اولویت‌های ایشان بود و به‌حق، خادم امام رضا و خادم محرومان لقب گرفت.
او برای تغییر ریل اقتصادی و فرهنگی کشور تلاش کرد؛ از اقتصاد لیبرالی به اقتصاد اسلامی، از فرهنگ غربی به فرهنگ اسلام ناب محمدی. این اقدامات شاید مورد پسند دشمنان نباشد، اما برای ملت ایران امیدآفرین بود.
در سفرهای استانی، ایشان هیچ تفاوتی میان اقوام و مذاهب قائل نبود و تلاش داشت کارآمدی دولت اسلامی را در حل مشکلات مردم به‌ویژه در مناطق محروم به اثبات برساند. نمونه‌اش حل بحران آب مناطق غرب کشور در مدت‌زمانی کوتاه بود که با روحیه جهادی انجام شد.
نگاه آیت‌الله رئیسی به احزاب چگونه بود؟ آیا جلساتی با ایشان داشتید؟
ایشان با نیروهای انقلابی و احزاب سیاسی جلسات متعددی داشتند؛ از جمله با ائتلاف نیروهای انقلاب و احزابی همچون مؤتلفه. پیش از دوران ریاست جمهوری نیز در بسیاری از مجالس و نشست‌های سیاسی شرکت فعال داشتند و سخنرانی می‌کردند.
ایشان معتقد بودند که فردی که پشتوانه تشکیلاتی نداشته باشد، در مسیر تحقق اهداف نظام با چالش روبرو می‌شود. در جلساتی که با شورای ائتلاف نیروهای انقلاب داشتیم، وزرای خود را موظف می‌کردند تا به حرف‌ها و نقدهای احزاب گوش دهند.
همچنین به دفتر خود، آقای اسماعیلی، توصیه کرده بودند که دیدگاه‌ها و پیشنهادات احزاب را جمع‌آوری کرده و برای پیگیری در دولت سامان دهند. در جلساتی که با ایشان داشتیم، زمان قابل توجهی برای شنیدن نظرات اختصاص می‌دادند و با دقت گوش می‌کردند، یادداشت برمی‌داشتند و پیگیری می‌کردند.
ایشان تحزب را تجلی نظارت همگانی می‌دانستند که در اصل هشتم قانون اساسی به آن تأکید شده است. برخلاف برخی مسئولان که خود را از احزاب جدا می‌دانند، آیت‌الله رئیسی به تحزب اسلامی اعتقاد داشت و ارتباط تنگاتنگی با نیروهایی که دلسوز انقلاب بودند، حفظ می‌کرد.
یکی از خاطرات خود با شهید رئیسی را بازگو کنید.
یکی از خاطراتی که برایم برجسته است، مربوط به دوران تولیت ایشان در آستان قدس رضوی است. ایشان برخلاف روال اداری مرسوم، شخصاً به بخش‌های مختلف آستان سرکشی می‌کردند، به خدام خدا قوت می‌گفتند و مشکلات را از زبان خودشان می‌شنیدند. این رفتار باعث شد پیوند عاطفی عمیقی میان خدام و تولیت برقرار شود.
مدیریت ایشان موجب انگیزه فراوان در خدمت‌رسانی شد. اطعام زائران چند برابر شد، کمک به محرومان در سراسر کشور گسترش یافت و خدام امام رضا در قالب شبکه‌ای سازمان‌یافته در استان‌های مختلف به مردم خدمت می‌کردند. دهه کرامت به‌صورت جدی در سطح داخلی و بین‌المللی گسترش یافت. در مراسم تشییع پیکر شهید سید هاشم صفی‌الدین، برای نخستین‌بار پرچم آستان قدس رضوی بر تابوت شهدا قرار گرفت و مردم با اشتیاق با آن وداع کردند. این‌ها نشان از گسترش فرهنگ رضوی در دوران مدیریت آیت‌الله رئیسی دارد که امروز نیز آثار آن را در کنگره امام رضا (ع) در مشهد شاهدیم.
نظر شما