نشانه‌های کمال عقل از نگاه امام رضا (ع)

به گزارش خبرنگار مهر، مجید روحی، ظهر یکشنبه در پیش‌نشست «چهارمین همایش بین‌المللی امام رضا (ع) و علوم روز» در دانشگاه شهرکرد که به همت انجمن علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد در سالن اجتماعات دانشکده علوم انسانی برگزار شد با پرداختن به موضوع «تأملی در ویژگی‌های انسان عاقل با تأکید بر حدیث نشانه‌های کمال عقل، منقول از امام رضا (ع)»، اظهار کرد: عقل از حیث لغوی به معنی حبس و منع است و عقل انسان او را از افتادن در هلاکت‌گاه باز می‌دارد.

مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد با ذکر اینکه اولین باب کتاب کافی با عنوان «کتاب العقل و الجهل» آمده است، افزود: مرحوم کلینی تعمداً این عنوان را برای کتاب برگزیده تا تأثیر کلیدی عقل بر سایر آموزه‌های دینی را نشان دهد. در نخستین حدیث از این باب می‌خوانیم که خداوند تأکید دارد هیچ آفریده‌ای نزد من محبوب‌تر از عقل نیست.

روحی با تصریح اینکه هر فردی درجه‌ای از عقل را داشته باشد نسبت به امر الهی مطیع‌تر است، بیان کرد: امام رضا (ع) در حدیثی قائلند متدینانی که صاحب عقل نیستند نزد خدا مقام و منزلت ندارند. عقل درجاتی دارد و کسانی از مقام و منزلت و پاداش الهی بهره‌مند هستند که از درجه عقلی بالاتری برخوردار باشند.

این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه پیامبران الهی افضل امت از حیث عقلی بودند، افزود: انبیای هر قوم عاقل‌ترین و در نتیجه مطیع‌ترین آن قوم هستند و در این خصوص احادیث بسیار فراوانند.

روحی با اشاره به نشانه‌های کمال عقل از نگاه امام رضا (ع)، گفت: حضرت ۱۰ نشانه را بیان می‌کنند و قائلند عاقل کسی است که خوبی او به خلق برسد، مردم از شر او در امان باشند و به دیگران زیاد نیکی می‌کند.

وی ادامه داد: از دیگر نشانه‌های کمال عقل انسان از نگاه حضرت آن است که کوچک‌ترین نیکی و لطف دیگران در حق خودش را بسیار بزرگ و ارزشمند می‌بیند، همچنین بزرگ‌ترین نیکی خودش در حق دیگران را بسیار اندک می‌داند.

روحی با بیان اینکه انسان عاقل همچنین از کثرت مراجعه مردم و طلب کمک آنان خسته نمی‌شود، افزود: این انسان در کل عمرش از طلب علم باز نمی‌ایستد، فقر در راه خدا را بر ثروت داشتن در راه غیرخدا ترجیح می‌دهد یعنی خدا را اصل و محور قرار داده است.

مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد در پایان گفت: از نگاه امام (ع)، انسان عاقل گمنامی را بر شهرت ترجیح می‌دهد و همگان را متقی‌تر و بهتر از خودش می‌داند یعنی خودش را برتر از دیگران نمی‌بیند.