به گزارش خبرنگار مهر؛ فناوری نسل پنجم ارتباطات سیار (۵G) به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های کلیدی انقلاب صنعتی چهارم، نویدبخش تحولی بنیادین در حوزه اینترنت اشیا (IoT) است. با آغاز فرایند واگذاری باندهای فرکانسی برای توسعه نسل پنجم ارتباطات در کشور و ورود تدریجی این فناوری به ایران، بحث درباره ظرفیت‌ها و فرصت‌های آن برای توسعه کاربردهای مبتنی بر اینترنت اشیا اهمیت فزاینده‌ای یافته است. به عقیده کارشناسان، کاهش چشمگیر تأخیر (latency)، افزایش پهنای باند و توانایی اتصال همزمان تعداد زیادی دستگاه، از جمله ویژگی‌های کلیدی فناوری ۵G است که می‌تواند زیست‌بوم اینترنت اشیا را در کشور متحول سازد.
خبرنگار مهر در این نوشتار کوتاه ضمن گفت‌وگو با دکتر رضا بهروزی، رئیس کمیته هیئت علمی و ارتباط با دانشگاه انجمن ملی ترویج اینترنت اشیا و علوم داده، با تکیه بر داده‌های جهانی و تحلیل وضعیت موجود، به بررسی تأثیرات توسعه فناوری مذکور بر گسترش اینترنت اشیا در ایران می‌پردازد.
گسترش ظرفیت‌های اینترنت اشیا با توسعه ۵G
طبق برآوردهای صورت گرفته، فناوری ۵G با کاهش تأخیر انتقال داده‌ها به کمتر از ۱۰ میلی‌ثانیه و امکان پردازش سریع اطلاعات در لبه (edge computing)، کاربردهای جدیدی را در حوزه اینترنت اشیا ممکن می‌سازد. برای نمونه، در صنایع معدنی و حوزه نفت و گاز که تأسیسات در محیط‌های دورافتاده مستقر هستند، فناوری ۵G امکان نظارت از راه دور با استفاده از پهپادها، سنسورها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی را فراهم می‌کند. از همین روی، در ایران، چنین قابلیتی می‌تواند مدیریت زیرساخت‌هایی چون خطوط لوله، دکل‌های برق و تجهیزات پتروشیمی را متحول کرده و هزینه‌های تعمیرات و نگهداری را کاهش دهد.
در مثالی دیگر در صنعت انرژی کشور نیز که گستره جغرافیایی شبکه‌های انتقال بالا بوده و با چالش‌های نظارت دوره‌ای مواجه است، فناوری ۵G می‌تواند بستر مناسبی برای استقرار سیستم‌های هوشمند پایش و هشداردهی سریع باشد. به‌ویژه با استفاده از دوربین‌های هوشمند، پهپادها و پردازشگرهای مرزی، تحلیل بلادرنگ تصاویر برای شناسایی ترک، زنگ‌زدگی یا نشتی گاز ممکن خواهد شد.
کاربردهای نوظهور اینترنت اشیای مبتنی بر ۵G در حوزه‌های کلیدی اقتصاد ایران
در ادامه به مرور برخی از کاربردهای نوظهور اینترنت اشیای مبتنی بر ۵G در حوزه‌های کلیدی اقتصاد ایران پرداخته می‌شود:
صنایع تولیدی و کارخانه‌های هوشمند:
از منظر بسیاری از متخصصان، با بهره‌گیری از سرعت بالا و تأخیر کم فناوری ۵G، می‌توان سیستم‌های بازرسی بصری محصولات در صنایع تولیدی و کارخانه‌های هوشمند را مستقر کرد که با استفاده از دوربین‌های پیشرفته و مدل‌های یادگیری ماشین، کیفیت محصولات را در لحظه بررسی و گزارش دهند. در کارخانه‌های ایرانی که هم‌اکنون با فرایندهای دستی یا نیمه‌اتوماتیک فعالیت می‌کنند، این تحول می‌تواند افزایش بهره‌وری، کاهش خطای انسانی و ارتقای کیفیت تولید را به دنبال داشته باشد.
حمل‌ونقل و خودروهای متصل:
خودروهای هوشمند در حال حاضر یکی از حوزه‌های برجسته پیشرفت فناورانه در سطح جهان است و این خودروها بخشی از ناوگان شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌شهری و درون‌شهری بزرگ جهان را تشکیل می‌دهند. از همین روی، با توسعه بیش‌از پیش شبکه ۵G و قابلیت همرسانی حجم عظیمی از داده‌ها با کمک این فناوری، ایران نیز قادر به توسعه حمل‌ونقل هوشمند در سطح کشور خواهد بود. این قابلیت نه‌تنها امنیت جاده‌ها را افزایش می‌دهد بلکه مسیرهای بهینه، اطلاعات ترافیکی بلادرنگ و خدمات تعمیر و نگهداری پیش‌بینی‌شده را نیز فراهم می‌کند.
کشاورزی هوشمند:
در جمهوری اسلامی ایران بخش بزرگی از تولیدات کشاورزی به شرایط اقلیمی وابسته است. از همین روی، استفاده از پهپادهای مجهز به آنالیز تصویری برای شناسایی آفات، ارزیابی میزان رشد محصولات و تشخیص نیاز به آبیاری هدفمند، می‌تواند بهره‌وری در این بخش را به شکل چشمگیری افزایش دهد. در همین راستا، شبکه ۵G با امکان پردازش محلی داده‌ها در مزرعه، زمینه‌ساز تحول در ابزار مبتنی بر اینترنت اشیای بخش کشاورزی خواهد بود.
مدیریت شهری و ساختمان‌های هوشمند:
علاوه بر موارد ذکر شده، با اتصال انبوهی از حسگرها در ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی به شبکه ۵G، می‌توان مدیریت انرژی، کنترل تردد، تشخیص حریق و حتی تجربه بازدیدکنندگان در مکان‌هایی مانند فرودگاه‌ها یا مراکز خرید را بهینه‌سازی کرد. در چنین شرایطی، شهرداری‌ها نیز با بهره‌گیری از داده‌های لحظه‌ای قادر خواهند بود تصمیمات سریع‌تری در مدیریت ترافیک، آلودگی هوا یا مصرف آب و سایر منابع بگیرند.
چالش‌ها و الزامات زیرساختی توسعه اینترنت اشیا در ایران
با وجود پتانسیل‌های بالا، تحقق کامل مزایای ۵G در توسعه فناوری اینترنت اشیا نیازمند رفع چالش‌هایی مهم در ایران است. نخست، پوشش جغرافیایی ناکافی زیرساخت ۵G، به‌ویژه در مناطق غیرشهری، مانعی جدی برای کاربردهای کشاورزی، انرژی و حمل‌ونقل محسوب می‌شود. دوم، هزینه بالای تجهیزات و دستگاه‌های سازگار با این فناوری ارتباطی و عدم وجود سیاست‌های حمایتی مشخص برای توسعه اکوسیستم اینترنت اشیا، باعث کندی در پذیرش این فناوری خواهد شد.
از سوی دیگر و در سطح سیاست‌گذاری نیز فقدان چارچوب‌های حقوقی جامع در حوزه داده‌ها، امنیت سایبری و مالکیت اطلاعات، می‌تواند مانع از اطمینان ذی‌نفعان برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های اینترنت اشیا شود. از همین روی، همکاری میان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان‌های مقررات‌گذار و بخش خصوصی برای تدوین دستورالعمل‌های روشن در این زمینه ضروری و حائز اهمیت است.
به عقیده کارشناسان، توسعه شبکه ۵G در ایران، اگر با سیاست‌گذاری صحیح، سرمایه‌گذاری هدفمند و توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری همراه شود، می‌تواند به عنوان یک شتاب‌دهنده قدرتمند در گسترش کاربردهای اینترنت اشیا عمل کند. از صنایع تولیدی و انرژی گرفته تا کشاورزی و خدمات شهری، فرصت‌هایی بی‌سابقه برای بهینه‌سازی، کاهش هزینه‌ها و خلق ارزش افزوده از دل این تحول فناورانه زاده خواهد شد. اکنون زمان آن است که نهادهای سیاست‌گذار، شرکت‌های فناور، و مراکز تحقیقاتی با دیدی راهبردی به استقبال این فرصت بروند تا ایران از قافله تحول دیجیتال جهانی عقب نماند.
اینترنت اشیا؛ پیش‌نیازی برای توسعه ایران
در همین راستا دکتر رضا بهروزی، رئیس کمیته هیئت علمی و ارتباط با دانشگاه انجمن ملی ترویج اینترنت اشیا و علوم داده در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به پرسش مطرح شده در خصوص مهم‌ترین چالش‌های فنی و زیرساختی موجود در مسیر توسعه اینترنت اشیا در ایران گفت: «توسعه اینترنت اشیا در ایران با مجموعه‌ای از چالش‌های فنی و زیرساختی مواجه است که رفع آن‌ها نیازمند برنامه‌ریزی کلان، سرمایه‌گذاری و همکاری بخش‌های دولتی و خصوصی است. در بعد فنی، یکی از مهم‌ترین مشکلات، نبود استانداردهای یکپارچه برای تجهیزات، پروتکل‌ها و پلتفرم‌های اینترنت اشیا است، این موضوع منجر به ناهماهنگی میان تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان تجهیزات خارجی شده و بهره‌برداری مؤثر از این فناوری را با مشکل مواجه می‌کند. در کنار آن، بسترهای ارتباطی مبتنی بر فناوری‌های کم‌مصرف و بلندبرد مانند «NB-IoT» و «LoRa» نیز در کشور به شکل محدود و غیرسازمان‌یافته توسعه یافته‌اند.
بهروزی در ادامه افزود: از نظر زیرساختی نیز مشکلات متعددی وجود دارد. پوشش نابرابر اینترنت پرسرعت، به‌ویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعه‌یافته، مانع از گسترش خدمات هوشمند در حوزه‌هایی مانند کشاورزی دقیق یا سلامت از راه دور می‌شود. همچنین نبود دیتاسنترهای بومی با ظرفیت و امنیت کافی برای مدیریت حجم عظیم داده‌های تولیدشده توسط دستگاه‌های اینترنت اشیا، چالشی جدی در مسیر پیشرفت است. نبود مدل‌های اقتصادی مشخص و پایدار برای ارائه خدمات اینترنت اشیا نیز موجب شده شرکت‌ها برای ورود به این عرصه با تردید مواجه شوند.
رئیس کمیته هیئت علمی و ارتباط با دانشگاه انجمن ملی ترویج اینترنت اشیا و علوم داده در خصوص تفاوت‌های حیاتی فناوری ۵G با نسل‌های پیشین شبکه در حوزه اینترنت اشیا گفت: فناوری ۵G در مقایسه با نسل‌های پیشین به‌ویژه ۴G، تحولی بنیادین در سه بعد اصلی ایجاد کرده است که آن را برای کاربردهای اینترنت اشیا به‌ویژه در مقیاس کلان، حیاتی می‌سازد. اول، کاهش چشمگیر زمان تأخیر (latency) به حدود یک میلی‌ثانیه است که اجرای عملیات بلادرنگ را در کاربردهایی مانند خودروهای خودران یا جراحی از راه دور امکان‌پذیر می‌کند. دوم، افزایش چشمگیر ظرفیت اتصال به میلیون‌ها دستگاه در هر کیلومتر مربع است که در سناریوهای شهری و صنعتی که هزاران حسگر و دستگاه به شبکه متصل‌اند، ضروری است. سوم، افزایش پهنای باند و سرعت تبادل داده باعث می‌شود انتقال اطلاعات حجیم مانند ویدئوی HD یا داده‌های آنالیز آنی از حسگرها، بدون اختلال انجام شود.
وی همچنین افزود: در حالی که ۴G برای کاربردهای انسانی مانند ویدئو و تماس صوتی بهینه‌سازی شده بود، فناوری ۵G طراحی شده تا محیطی جامع برای ارتباط ماشین با ماشین (M۲M) فراهم کند؛ قابلیتی که ستون فقرات اینترنت اشیا محسوب می‌شود.
بهروزی در خصوص حوزه‌های دارای بیشترین تأثیرپذیری از توسعه فناوری ۵G، گفت: بیشترین تأثیر ۵G در حوزه‌هایی خواهد بود که به اتصال گسترده، تأخیر بسیار پایین و پایداری بالا نیاز دارند. یکی از این حوزه‌ها، حمل‌ونقل هوشمند است، زیرا خودروهای خودران، مدیریت ترافیک بلادرنگ و نظارت جاده‌ای نیازمند ارتباط سریع و دقیق هستند. حوزه دوم، سلامت دیجیتال است، جایی که انتقال ایمن و بی‌درنگ داده‌های حیاتی بیماران یا انجام جراحی از راه دور، به‌ویژه در مناطق دورافتاده، وابسته به قابلیت‌های ۵G است.
ایشان در همچنین افزود: صنعت هوشمند (Industry ۴.۰) نیز با بهره‌گیری از ربات‌های متصل، حسگرهای تولیدی و اتوماسیون در لحظه، نیازمند زیرساختی چون ۵G برای افزایش بهره‌وری و کاهش توقف خطوط تولید است. در کشاورزی دقیق نیز پهپادهای نظارتی، حسگرهای خاک، و سیستم‌های هوشمند آبیاری می‌توانند از اتصال پایدار و گسترده ۵G بهره‌مند شوند.
وی همچنین با اشاره به فرایندهای هوشمندسازی شهر اضافه کرد: در مبحث شهر هوشمند نیز کاربردهایی مانند کنترل هوشمند ترافیک، روشنایی خیابان‌ها، مدیریت زباله، پایش کیفیت هوا و امنیت شهری، همگی بر ارتباط پایدار و بلادرنگ متکی‌اند. ۵G به زیرساختی کلیدی برای مدیریت هماهنگ همه این سیستم‌ها تبدیل خواهد شد و امکان تجمیع و تحلیل داده‌های عظیم شهری را فراهم می‌کند.
بهروزی در ادامه با اشاره به عدم آمادگی زیرساخت‌های فعلی مخابراتی ایران برای بهره‌گیری کامل از مزایای ۵G در حوزه اینترنت اشیا گفت: زیرساخت‌های فعلی مخابراتی ایران، در وضعیت کنونی، برای بهره‌گیری کامل از مزایای ۵G در حوزه اینترنت اشیا آماده نیستند. چالش‌هایی مانند کمبود ایستگاه‌های پایه (Base Station) با قابلیت ۵G، عدم تکمیل پروژه‌های فیبر نوری و نبود تجهیزات و آنتن‌های سازگار با فناوری جدید، مانع اصلی در این مسیر هستند. علاوه بر آن، تأخیر در واگذاری رسمی و انحصاری باندهای فرکانسی مناسب، باعث کندی توسعه شبکه نسل پنجم شده است.
وی افزود: واگذاری هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده باندهای فرکانسی، خصوصاً باندهای بالای ۳.۵ گیگاهرتز برای تأمین سرعت بالا و باندهای پایین‌تر برای پوشش گسترده، می‌تواند به شکل مستقیم بر توسعه اینترنت اشیا تأثیر بگذارد. تخصیص باندهای اختصاصی برای صنایع و کاربردهای خاص (مانند کشاورزی، معادن، کارخانه‌ها) این امکان را فراهم می‌کند تا اپراتورهای خصوصی نیز وارد عرصه شوند و شبکه‌های خصوصی ۵G را راه‌اندازی کنند.
رئیس کمیته هیئت علمی و ارتباط با دانشگاه انجمن ملی ترویج اینترنت اشیا و علوم داده در خصوص حساسیت‌های ورود ۵G به اینترنت اشیا از منظر حکمرانی داده و امنیت پاسخ داد: با ورود ۵G به عرصه اینترنت اشیا، حکمرانی داده و امنیت با حساسیت‌های بیشتری مواجه می‌شود، زیرا افزایش چشمگیر تعداد دستگاه‌های متصل، به معنای گسترش سطح حملات سایبری و تهدیدات احتمالی است. مهاجمان می‌توانند از طریق آسیب‌پذیری در یک سنسور کوچک، به شبکه‌های حساس مانند سامانه‌های صنعتی یا سیستم‌های بهداشت دسترسی پیدا کنند. بنابراین، ایمن‌سازی نقطه به نقطه در شبکه‌های اینترنت اشیا، به یک اولویت فوری بدل شده است. در این شرایط، حفاظت از داده‌های کاربران و کسب‌وکارها، نیازمند پیاده‌سازی معماری‌های امنیتی مبتنی بر Zero Trust، رمزنگاری انتها به انتها، و نظارت بر رفتار ناهنجار در شبکه است.
وی افزود: همچنین، مسئله مالکیت داده و نحوه نگهداری، پردازش و اشتراک‌گذاری آن‌ها میان نهادهای مختلف، باید در چارچوب مقررات مشخص و با نهاد ناظر مستقل پیگیری شود. ورود تجهیزات خارجی بدون شفافیت کافی نیز می‌تواند تهدیدات امنیتی پنهانی را در لایه‌های زیرساخت ایجاد کند. بنابراین، توسعه اینترنت اشیا در بستر ۵G، بدون طراحی مدل حکمرانی داده و پروتکل‌های امنیتی سخت‌گیرانه، می‌تواند مخاطرات جدی به دنبال داشته باشد. داده‌هایی که از دستگاه‌های IoT تولید می‌شوند، معمولاً شامل اطلاعات حساس درباره زندگی روزمره افراد، موقعیت جغرافیایی، سلامت، رفتار مصرفی، و داده‌های صنعتی و زیرساختی هستند. در نبود یک چارچوب مشخص و فراگیر برای حکمرانی داده، این اطلاعات می‌توانند مورد سوءاستفاده قرار گیرند.
بهروزی با اشاره به چالش مالکیت داده گفت: مسئله مهمی که مطرح می‌شود، مالکیت داده است. چه کسی مالک داده‌های تولیدشده توسط یک دستگاه اینترنت اشیا صنعتی یا یک ابزار پوشیدنی سلامت است؟ چگونه باید این داده‌ها ذخیره، تحلیل و به‌صورت قانونی و شفاف به اشتراک گذاشته شوند؟ پاسخ به این پرسش‌ها نیازمند تدوین سیاست‌های کلان ملی در حوزه حاکمیت داده، ایجاد مراکز داده داخلی، و الزام به عدم انتقال اطلاعات به خارج از کشور بدون مجوز رسمی است.
ایشان در ادامه اضافه کرد: با افزایش سرعت و کاهش تأخیر در شبکه، باید از روش‌های امنیتی متناسب نیز بهره گرفت. رمزنگاری داده‌ها، استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای (Multi-Factor Authentication)، ایجاد سامانه‌های پایش تهدید به‌صورت بلادرنگ و بومی‌سازی سامانه‌های امنیتی، جزو پیش‌نیازهای ورود موفق و ایمن به عصر اینترنت اشیا و ۵G است.
فناوری‌های اینترنت اشیا و ۵G به‌طور مستقیم در زندگی خصوصی مردم نفوذ می‌کنند
وی افزود: فناوری‌های اینترنت اشیا و ۵G به‌طور مستقیم در زندگی خصوصی مردم نفوذ می‌کنند. از یخچال هوشمند گرفته تا دوربین‌های نظارتی شهری، همه در حال تولید و ارسال داده هستند. در چنین شرایطی، تدوین قوانین دقیق برای حفاظت از حریم خصوصی شهروندان و همچنین شفاف‌سازی در مورد نحوه استفاده از داده‌ها توسط شرکت‌ها و دولت‌ها اهمیت دوچندان می‌یابد.
بهروزی زیرساخت‌های ارتباطی در عصر ۵G را یک دارایی ملی حیاتی ارزیابی کرد و گفت: وابستگی به تجهیزات خارجی یا اپراتورهای غیربومی ممکن است زمینه تهدیدات امنیتی گسترده‌تری را فراهم کند. بنابراین، باید به سمت توسعه فناوری‌های بومی، زیرساخت‌های مستقل و تقویت خودکفایی دیجیتال حرکت کرد. در مجموع، حکمرانی داده و امنیت در عصر ۵G و اینترنت اشیا صرفاً مسائل فنی نیستند، بلکه ابعادی حقوقی، اجتماعی، سیاسی و حتی فرهنگی پیدا کرده‌اند. ایران برای ورود مطمئن به این فضا، نیازمند رویکردی چندبعدی، شفاف و آینده‌نگر در تدوین مقررات، توسعه زیرساخت و ارتقا سطح دانش و آگاهی عمومی است.
او همچنین در بخشی از گفت‌وگوی خود به تجربه کشورهای پیشرو در تلفیق ۵G و اینترنت اشیا اشاره کرد: کشورهایی مانند کره جنوبی، چین، آلمان و ایالات متحده تجربه‌های موفقی در پیاده‌سازی همزمان ۵G و اینترنت اشیا داشته‌اند. یکی از مهم‌ترین درس‌ها، هم‌افزایی میان دولت، اپراتورها، شرکت‌های فناوری و مراکز تحقیقاتی است. دولت‌ها با سیاست‌گذاری شفاف، تخصیص منابع، مشوق‌های مالیاتی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت، نقش تسهیل‌گر ایفا کرده‌اند، نه صرفاً ناظر. تجربه این کشورها نشان می‌دهد که ایجاد نواحی پایلوت و آزمایشی برای کاربردهای خاص (مانند بندرهای هوشمند یا شهرهای پایلوت) می‌تواند گام مؤثری در بومی‌سازی فناوری و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری باشد. همچنین آموزش نیروی متخصص و مهارت‌محور برای طراحی، نگهداری و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین، یکی دیگر از عوامل موفقیت در این کشورهاست که ایران نیز باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشد.
بهروزی در ادامه با اشاره به الزامات سیاست‌گذاری ملی در زمینه تسریع توسعه اینترنت اشیا مبتنی بر ۵G گفت: ایران نیازمند سندی جامع و عملیاتی است که چشم‌انداز، اهداف، نقش دستگاه‌های مختلف، زمان‌بندی اجرای پروژه‌ها، مدل‌های مالی، نحوه حمایت از بخش خصوصی، مقررات‌گذاری و سیاست‌های امنیتی را مشخص کند. این سند باید به‌صورت میان‌دستگاهی و با مشارکت بخش خصوصی تهیه شود. بدون دسترسی اپراتورها به باندهای فرکانسی مناسب، توسعه ۵G در عمل امکان‌پذیر نیست. لذا یکی از محورهای اساسی، آزادسازی باندهای فرکانسی مورد نیاز و ایجاد بازار رقابتی برای بهره‌برداری مؤثر از این باندهاست. باید چارچوبی شفاف برای تخصیص، قیمت‌گذاری و استفاده از این منابع تدوین گردد.
وی همچنین افزود: ایجاد سازوکارهای حمایتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های فعال در حوزه IoT مانند تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی، دسترسی به بسترهای آزمایشی (Testbed) و حمایت از تولید تجهیزات داخلی، نقش مؤثری در بومی‌سازی فناوری و کاهش وابستگی به واردات خواهد داشت.
ضرورت وجود مراکز داده امن، پایدار و پراکنده در سطح کشور
رئیس کمیته هیئت علمی و ارتباط با دانشگاه انجمن ملی ترویج اینترنت اشیا و علوم داده اضافه کرد: یکی از الزامات اساسی در عصر اینترنت اشیا، وجود مراکز داده امن، پایدار و پراکنده در سطح کشور است. همچنین توسعه خدمات ابری (Cloud) بومی برای ذخیره‌سازی، پردازش و تحلیل داده‌های این بخش با تأخیر کم، یک ضرورت استراتژیک محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در این بخش باید به‌عنوان بخشی از توسعه زیرساخت دیجیتال تلقی گردد.»
ایشان در ادامه افزود: توسعه فناوری بدون پذیرش اجتماعی و آگاهی عمومی به شکست می‌انجامد. باید از طریق رسانه‌ها، دانشگاه‌ها، آموزش‌های مهارتی و کارگاه‌های تخصصی، دانش و مهارت لازم در میان مدیران، دانشجویان، نیروهای فنی و حتی کاربران عادی افزایش یابد. همچنین پیش از گسترش فراگیر اینترنت اشیا، باید مقررات دقیقی در خصوص مالکیت داده‌ها، نحوه تبادل بین‌سازمانی اطلاعات، ذخیره داده‌های حساس در داخل کشور، مقابله با تهدیدات سایبری و تعیین مسئولیت‌ها در صورت بروز نقص امنیتی تدوین شود. بدون این مقررات، توسعه IoT با ریسک بالا همراه خواهد بود. علاوه بر این، ایجاد نواحی ویژه توسعه فناوری‌های هوشمند مانند پارک‌های علم و فناوری تخصصی در حوزه ۵G و IoT، با امکان دسترسی به زیرساخت و حمایت دولتی، فضای آزمایش و توسعه را برای نوآوران فراهم می‌سازد.
آینده اینترنت اشیا در ایران
رضا بهروزی در نهایت ضمن توصیف آینده اینترنت اشیا در ایران با فرض گسترش ۵G گفت: در صورت گسترش واقعی و هدفمند شبکه ۵G در کشور، اینترنت اشیا در ایران می‌تواند جهشی قابل توجه در کارایی، کیفیت خدمات و تحول دیجیتال ایجاد کند. از جمله فرصت‌های اصلی، می‌توان به افزایش بهره‌وری در صنایع، کاهش مصرف منابع و انرژی، بهبود کیفیت زندگی در شهرهای هوشمند، رشد خدمات سلامت از راه دور و تحول کشاورزی کشور اشاره کرد. همچنین بستر مناسبی برای توسعه استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا فراهم می‌شود که می‌تواند به اشتغال‌زایی گسترده و خلق ارزش اقتصادی منجر شود.
وی همچنین به چالش‌های این حوزه اشاره کرد: در مقابل، تهدیدهایی نیز وجود دارد. در صورت عدم پیش‌بینی و مدیریت مناسب، ریسک‌هایی مانند نفوذ سایبری، وابستگی به تجهیزات خارجی، سوءاستفاده از داده‌های شخصی و ایجاد شکاف دیجیتال میان مناطق شهری و روستایی شدت می‌گیرد. همچنین نبود حکمرانی هوشمند بر داده‌ها و عدم توسعه منابع انسانی، می‌تواند فرصت‌های حاصل از این فناوری را خنثی کند. در مجموع، آینده اینترنت اشیا در ایران، با وجود چالش‌ها، روشن است، مشروط بر آن‌که تصمیم‌گیری‌ها در سطوح عالی با نگاه کل‌نگر، علمی، و بلندمدت انجام شود.
نظر شما