شهروندان بی‌شهر؛ راه دراز برای الحاق روستاهای حاشیه شیراز

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - مرضیه جوانمردی فر: شیراز، کلان‌شهری در حال رشد با چالش‌های پیچیده حاشیه‌نشینی است. مهاجرت‌های فزاینده از نقاط مختلف کشور، به‌ویژه جنوب، به این کلان‌شهر، فشار مضاعفی بر مناطق حاشیه‌ای و روستاهای اطراف وارد کرده است. افزایش جمعیت در این مناطق، معضلاتی جدی را برای مدیریت شهری و ارائه خدمات عمومی به همراه آورده است.

روستاهایی که زمانی سکونتگاه‌های آرام و کوچک بودند، اکنون شاهد رشد جمعیت و تبدیل به شهرک‌های کوچک با ساختارهای غیررسمی و بدون زیرساخت‌های شهری هستند. افزایش چشمگیر قیمت مسکن و اجاره بها در شیراز، مهاجران را به سمت این روستاهای حاشیه‌ای سوق داده است. در نتیجه، بسیاری از این روستاها از نظر جمعیت، از بسیاری از شهرها و شهرستان‌های استان فارس پیشی گرفته‌اند، اما همچنان بر اساس تقسیمات کشوری و قوانین مربوط به شهرداری، به عنوان روستا طبقه‌بندی می‌شوند.

این شکاف بین واقعیت جمعیتی و تقسیمات کشوری، چالش‌هایی را در حوزه‌های مختلف از جمله زیرساخت‌های شهری، خدمات بهداشتی و آموزشی، و همچنین مسائل اجتماعی و امنیتی ایجاد می‌کند.

زیرساخت مناسبی برای زندگی در روستاهای حاشیه شیراز نیست

عدم دسترسی به امکانات بهداشتی مناسب، از جمله آب آشامیدنی سالم، سیستم فاضلاب و مراکز درمانی، سلامت ساکنین این مناطق را به خطر انداخته است. افزایش جمعیت بدون زیرساخت‌های مناسب، احتمال شیوع بیماری‌های واگیر و عفونی را افزایش می‌دهد. کمبود پزشک و متخصص نیز از دیگر مشکلات مهم این مناطق است.

کمبود فضاهای سبز، مراکز آموزشی مناسب، اماکن تفریحی و ورزشی، از جمله مسائل رفاهی ساکنین این مناطق است. کودکان و نوجوانان در این مناطق با کمبود فضای بازی و فعالیت‌های سالم روبرو هستند. همچنین کمبود امکانات آموزشی و آموزشی تخصصی، به ویژه برای کودکان و نوجوانان، می‌تواند آینده آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

با فقدان اماکن تفریحی و فضای سبز مناسب، فضاهای اجتماعی محدود شده و بروز مشکلات اجتماعی و ناهنجاری‌های رفتاری افزایش پیدا می‌کند. عدم دسترسی به سرگرمی‌های سالم و فضای مناسب برای تفریح، می‌تواند منجر به بروز مشکلات رفتاری و اجتماعی در بین جوانان و نوجوانان شود. همچنین، نبود مراکز فرهنگی و هنری می‌تواند مانع از رشد و شکوفایی استعدادهای هنری و فرهنگی ساکنین این مناطق شود.

در حقیقت انفجار جمعیتی در حاشیه شیراز، نیازمند توجه فوری و برنامه‌ریزی بلندمدت است. مدیریت شهری باید با همکاری نهادهای ذی‌ربط، زیرساخت‌های لازم را در این مناطق فراهم کند تا ضمن کنترل رشد جمعیت، از بروز مشکلات اجتماعی و بهداشتی جلوگیری کند. همچنین، برنامه‌های آموزشی و فرهنگی برای ارتقای سطح آگاهی و مهارت ساکنین این مناطق ضروری است. در غیر این صورت، آینده این مناطق با چالش‌های جدی و غیرقابل پیش‌بینی مواجه خواهد شد.

موضوع الحاق این مناطق به محدوده شهری شیراز، و یا تفکیک و توسعه مستقل آن‌ها، نیازمند بررسی‌های دقیق و جامع، با توجه به قوانین، ظرفیت‌های موجود و همچنین نیازهای جمعیتی این مناطق است. بدون برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح، این رشد بی‌رویه می‌تواند منجر به مشکلات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی برای کلان‌شهر شیراز و همچنین ساکنان این مناطق شود.

آیا این روستاها به شهرک‌های آینده شیراز تبدیل خواهند شد یا با چالش‌های ناشی از عدم برنامه‌ریزی مواجه خواهند بود؟ پاسخ این پرسش، کلید حل معضلات حاشیه‌نشینی در کلان‌شهر شیراز است.

با توجه به اهمیت موضوع به سراغ برخی مردم ساکن در روستاهای اطراف شهر شیراز رفتیم و با آنان به گفت‌وگو پرداختیم.

بی توجهی به روستاهای حاشیه شیراز امری عادی شده است

علی احمدی، ۴۵ ساله و کشاورز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: روستای سلطان‌آباد در حریم شهر شیراز قرار دارد و سال‌هاست که موضوع الحاق به شهر شیراز مطرح است. متأسفانه، با وجود وعده‌های مکرر مسئولان، هنوز هیچ نتیجه قطعی در این زمینه حاصل نشده و این موضوع باعث بروز مشکلات متعددی برای اهالی روستا شده است. از فقدان امکانات رفاهی و بهداشتی مناسب گرفته تا نبود زیرساخت‌های شهری لازم، همه و همه نشان از بی‌توجهی به این منطقه دارد.

وی ادامه داد: ساکنان روستا، خواهان بهبود شرایط زندگی خود و دسترسی به امکانات و خدمات شهری هستند و امیدوارند که با الحاق به شهر، بتوانند کیفیت زندگی خود را ارتقا دهند.

احمدی افزود: به عنوان یک کشاورز، با مشکلات عدیده‌ای در زمینه دسترسی به امکانات و خدمات مواجه هستم. کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، نبود راه‌های مناسب و آسفالت، و همچنین کمبود امکانات آموزشی برای فرزندانم از جمله این مشکلات است. الحاق به شهر شیراز می‌تواند بسیاری از این مشکلات را حل کرده و به توسعه و پیشرفت روستا کمک کند.

امیدوارم مسئولان به وعده‌های خود عمل کنند

زهره رحیمی، ۳۲ ساله و معلم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: به عنوان یک معلم، نبود امکانات آموزشی مناسب در روستای سلطان‌آباد، دغدغه اصلی من و بسیاری از والدین دیگر در این منطقه است.

وی ادامه داد: راه‌های خاکی و کمبود امکانات رفاهی، کیفیت زندگی را برای همه ساکنان روستا پایین آورده است. مطالبه الحاق به شهر شیراز، نه تنها برای رفاه بیشتر اهالی، بلکه برای آینده فرزندانمان نیز ضروری است. ما به دنبال دسترسی به خدمات آموزشی بهتر و امکانات رفاهی بیشتر برای فرزندانمان هستیم.

رحیمی تصریح کرد: با توجه به شغلم، به خوبی از نیازمندی‌های آموزشی و بهداشتی آگاهم. در روستا، دسترسی به مراکز درمانی و آموزشی مناسب بسیار محدود است. الحاق به شهر شیراز می‌تواند این مشکلات را برطرف کند و به ارتقا سطح زندگی و کیفیت آموزش در روستا کمک کند.

وی اظهار امیدواری کرد که مسئولان با بررسی دقیق مشکلات روستا، به حق مردم روستاهای اطراف شیراز، در داشتن زندگی بهتر و شرایط مناسب توجه کنند.

زندگی در روستاهای حاشیه شیراز بسیار سخت است

ذبیح‌الله طاهری، ۶۰ ساله و بازنشسته نیز به خبرنگار مهر گفت: سال‌هاست که در این روستا زندگی می‌کنم و شاهد مشکلات فراوانی در این منطقه هستم. راه‌های خاکی و کمبود امکانات رفاهی، برای مردم روستا، به ویژه افراد مسن و سالمند، مشکل‌ساز شده است.

وی ادامه داد: موضوع الحاق به شهر شیراز، تنها راه حل ممکن برای بهبود وضعیت زندگی و ارتقای کیفیت خدمات در روستا است. امیدواریم مسئولان به این درخواست مردم توجه کنند.

طاهری با اشاره به اینکه به عنوان یک بازنشسته، به خوبی با مشکلات روستاییان آشنا هستم، بیان کرد: نبود امکانات درمانی و بهداشتی مناسب، عدم دسترسی به خدمات شهری و همچنین نبود زیرساخت‌های مناسب، زندگی در روستا را برای مردم سخت کرده است. ما انتظار داریم با الحاق به شهر شیراز، از امکانات و خدمات شهری برخوردار شویم و بتوانیم با خیال راحت‌تر زندگی کنیم. امیدوارم با تلاش و پیگیری مسئولان، این امر محقق شود.

الحاق روستاهای اطراف شیراز همچنان بلاتکلیف است

محمد تقی تذروی نایب رئیس شورای اسلامی شهر شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص الحاق روستاهای اطراف شیراز گفت: معضل حاشیه‌نشینی و ساخت‌وسازهای غیرمجاز در اطراف شیراز، به عنوان یک موضوع مهم چند سالی است که در کانون توجه قرار دارد. سکونت اقشار کم‌درآمد در حاشیه‌ها به دلیل قیمت پایین مسکن و فقدان نظارت کافی، نگرانی‌ها درباره گسترش بی‌رویه شهر را افزایش داده است.

وی ادامه داد: فشارهای زیادی بر شهرداری شیراز برای الحاق روستاهای مجاور وجود دارد، اما این اقدام ممکن است راه‌حل نهایی نباشد. بدون برنامه‌ریزی دقیق و در نظر گرفتن منافع شهرداری، الحاق روستاها می‌تواند منجر به ایجاد مناطق حاشیه‌ای جدید و افزایش مشکلات شهری خواهد شد.

نایب رئیس شورای شهر شیراز افزود: ساخت‌وسازهای غیرقانونی و غیراصولی در مناطق حاشیه شهرها از دیگر چالش‌های پیش رو است. خانه‌هایی که بدون رعایت استانداردهای ایمنی ساخته شده‌اند، در صورت اجرای قانون، با خطر تخریب مواجه خواهند شد.

تذروی گفت: یکی از راهکارهای پیشنهادی برای حل این مشکل، ایجاد منفعت برای شهرداری در فرآیند الحاق است. واگذاری زمین‌های فاقد کاربری مشخص به شهرداری می‌تواند منبع درآمدی برای ارائه خدمات مناسب به مناطق الحاق شده را فراهم کند.

وی نایب رئیس شورای شهر شیراز تصریح کرد: در حال حاضر تصمیم نهایی و قطعی در مورد الحاق روستاهای اطراف شیراز گرفته نشده است.