به گزارش خبرنگار مهر، عبدالمهدی رجایی، عامه‌پژوه و اصفهان‌شناس، شامگاه پنجشنبه در چهارمین نشست از سلسله‌نشست‌های «چرخ‌گردون» که با موضوع «روایت عامه‌پژوهان اصفهان» در موزه عصارخانه شاهی برگزار شد، با اشاره به گستره پژوهش‌های صورت‌گرفته در حوزه فرهنگ عامه در ایران، بر اهمیت کارهای مکتوب و مستند در این حوزه تأکید کرد.
کتاب‌های شاخص در حوزه فرهنگ عامه ایران
رجایی با اشاره به اینکه در زمینه فرهنگ عامه در ایران آثار ارزشمندی منتشر شده است، گفت: «کتاب‌هایی چون هزار و چهارصد ترانه: ملی، روستایی، عاشقانه، فرهنگ عامه قوم لک، حمام و نقش آن در فرهنگ عامه آذربایجان، فرهنگ عامه شوشتر: محرم و صفر، فرهنگ اصطلاحات عامیانه در ادبیات داستانی معاصر، تعزیه در ایران، آئین‌های باران‌خواهی و آفتاب‌خواهی در فرهنگ عامه، فرهنگ افسانه‌های مردم ایران، فرهنگ عامه اردکان، زن در فرهنگ عامه مردم مازندران و خلیج فارس در آئینه فرهنگ عامه نمونه‌هایی از کوشش‌های مکتوب در این حوزه‌اند که هر یک، بخشی از تنوع و غنای فرهنگی نواحی مختلف ایران را بازتاب می‌دهند.»
وی تصریح کرد که این آثار، نه‌تنها ذخیره‌ای گرانبها از روایت‌ها، آئین‌ها، زبان و رفتارهای جمعی مردمان ایران هستند، بلکه بستری برای پژوهش‌های میان‌رشته‌ای در حوزه مردم‌شناسی، زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی فراهم می‌کنند.
«الاصفهان»؛ اثری پیشرو در فرهنگ‌نگاری عامه
این عامه‌پژوه برجسته در ادامه به یکی از آثار شاخص فرهنگ‌نگاری عامه در اصفهان اشاره کرد و گفت: «کتاب الاصفهان اثری است که سید علی جناب حدود یک قرن پیش در حوزه فرهنگ عامه نگاشته است؛ اثری بسیار ارزشمند که در زمان خود، حرکتی جسورانه در ثبت گویش‌ها، ضرب‌المثل‌ها، بازی‌های محلی، ترانه‌ها و تصنیف‌های مردم اصفهان به شمار می‌رفته است.»
رجایی افزود: «در دوره‌ای که هنوز فرهنگ عامه به عنوان یک حوزه پژوهشی مستقل در ایران شناخته نشده بود، شخصیت‌هایی چون سید علی جناب، با نگاهی خلاق و دقیق، به گردآوری این داده‌ها پرداختند؛ داده‌هایی که اگر در آن زمان ثبت نمی‌شدند، امروز به‌سادگی از دست می‌رفتند.»
صادق هدایت و نقش پیشگامانه‌اش در فرهنگ عامه
این پژوهشگر در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به دیگر چهره‌های تأثیرگذار در این حوزه گفت: «صادق هدایت نیز یکی از نخستین نویسندگانی بود که با نگاهی مردم‌نگارانه به فرهنگ عامه توجه کرد و در کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران بخشی از این دانش را مکتوب ساخت.»
وی تاکید کرد که توجه هدایت به عناصر فرهنگ عامه، از جمله باورهای عامیانه، افسانه‌ها، آئین‌ها و زبان گفتاری، نقش مهمی در مشروعیت‌بخشی به این حوزه در فضای روشنفکری و ادبی آن دوران داشت.
نشست‌های «چرخ‌گردون» به همت دفتر تخصصی فرهنگ عامه «موزه عصارخانه شاهی»، در راستای واکاوی روایت‌ها و سنت‌های محلی این خطه هر ماه در یکی از بناهای تاریخی برگزار می‌شود. چهارمین نشست از این سلسله‌نشست‌ها به بررسی تجربه‌ها، آثار و دیدگاه‌های عامه‌پژوهان اصفهانی اختصاص داشت
نظر شما