به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام قادر فاضلی استاد حوزه علمیه در نشست علمی «نیایش‌های عاشقانه در شعر و ادب فارسی» به توضیحاتی درباره دیوان شمس تبریزی پرداخت و گفت: سرمایه عظیمی از سوی شعرای فارسی به ما رسیده است که البته حق آن را ادا نکرده ایم و نشان می‌دهد شعرای ما چه حال و مقالی داشته‌اند. واقعاً دریای بیکرانی است که به سادگی حق آن ادا نمی‌شود؛ به قول مولوی رشکم آید بودمی من جای آن / انسان به اینکه ای کاش مانند مولوی بود رشک می‌برد که انقلاب درونی در او ایجاد می‌شود و ۳۰ سال با شمس تبریزی همنشین شده و این هم مایه برکت باشد.
وی افزود: انسان وقتی این اشعار را ملاحظه می‌کند می‌بیند چه توفیقاتی وجود داشته است و این سفره عام پهن است ولی ما بی بهره‌ایم و به قول شیخ اشراق معنویت آزاد است و از طرف خدا منعی نیست و اگر ما نرسیدیم انسان خودش را باید سرزنش کند. چنین فردی که ۳۶ سال دیوان کبیری نوشته که ۳۶ و ۳۶۰ بیت دارد و اگر مثنوی را هم اضافه کنیم بیش از ۶۰ هزار بیت دارد و بنده ۱۴۰۰ موضوع از دیوان شمس او بیرون آورده ام. این بزرگان آنقدر غرق در مسائل معنوی بودند که در حقیقت عشق روان داشتند که شعر روان سرودند وگرنه به تعبیر مولوی:
بی تو نظم و قافیه شام و سحر / زهره کی دارد که آید در نظر
نظم و تجنیس و قوافی ای علیم / بنده‌ی امر توند از ترس و بیم
چون مسبح کرده‌ای هر چیز را / ذات بی تمییز و با تمییز را
هر یکی تسبیح بر نوعی دگر / گوید و از حال آن این بی‌خبر
فاضلی تصریح کرد: نیایش‌های دیوان شمس مولوی به تعبیر علامه جعفری کوه آتشفشان است؛ بنده بیش از ۶۰ نیایش بیرون آورده ام که نشان می‌دهد او چه نیایش‌های عاشقانه با خدا داشته است؛ در بین این نیایش‌ها توبه، انسان شناسی و خداشناسی و ملک و … مطرح است. خداوندا تو کن تبدیل که خود کار تو تبدیل است
که اندر شهر تبدیلت زبان‌ها چون سنانستی
عدم را در وجود آری از این تبدیل افزون‌تر
تو نور شمع می‌سازی که اندر شمعدانستی
تو بستان نامه از چپم به دست راستم درنه
تو تانی کرد چپ را راست بنده ناتوانستی
وی ادامه داد: این شعر به این اشاره به این آیه دارد که فرمود: إِلَّا مَنْ تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ ۗ وَ کَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا. مگر آنان که توبه کنند و ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند، که خدا بدی‌هایشان را به خوبی‌ها تبدیل می‌کند؛ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.
فاصلی بیان کرد: شخصی در زمان امام صادق (ع) اربابی داشت و کار نادرستی کرده بود و از ترس ارباب فرار کرد زیرا ارباب تهدید کرده بود که او را بگیرد مجازات خواهد کرد و امام به این برده فرمودند از قول من سلام برسانید و بگویید با من کاری نداشته باشد؛ در راه برگشت کسی جلوی او را گرفت و گفت که دست و پای تو شهادت بر قاتل بودن دارد ولی زبانت اینطور نیست لذا آزاد هستی. این زبان از سوی امام صادق (ع) تصرف شد و چنین تأثیرگذار بود.
این استاد حوزه گفت: در بیت دیگری هم فرموده است که بهترین موسیقی برای من آن است که مژده لقای تو در آن باشد؛ سعدی هم دارد که خبرش بده که جانم بدهم به مژدگانی. برخی گاهی بعد از نماز برخی غزلیات دیوان شمس را می‌خوانم که واقعاً نوعی مناجات است؛ چو دم نیش نماند / ز دم خویش کند پر این دم، دم الهی و یزدانی است زیرا چطور می‌شود که یک آیت‌الله بعد از تعقیبات نمازش اشعاری این چنین را بخواند زیرا این بزرگان از هجران الهی می‌نالیدند. جهنم چرا اینقدر آتش تندی دارد زیرا از رحمت الهی دور است و گرفتار غضب خداوند است. آتش از فرقت چنان سوزان شده است.
نظر شما