ایران در آستانه تحولی بزرگ در اکوسیستم انرژی قرار دارد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی بانک تجارت، دکتر هادی اخلاقی فیض آثار در کنفرانس بین‌المللی و ششمین جایزه ملی انرژی‌های تجدیدپذیر ایران به تشریح چالش‌های ساختاری تأمین مالی نیروگاه‌های تجدیدپذیر در ایران از جمله «عدم تطابق مدل‌های ارزیابی بانکی با ماهیت پروژه‌های انرژی‌های پاک» و «رویکرد سنتی بانک‌ها در ارزیابی دارایی محور پروژه‌ها پرداخت».

مدیرعامل بانک تجارت در عین حال تاکید کرد: باید توجه داشت که پروژه‌های نیروگاه‌های تجدیدپذیر درآمد محور ( Revenue-Based) هستند و ارزش اصلی‌شان در جریان نقدی تضمینی از PPA نهفته است.

دکتر اخلاقی «نبود نظام ارزیابی ریسک اختصاصی برای انرژی‌های تجدیدپذیر در اغلب بانک‌ها»، «نارسایی حقوقی و فقدان قراردادهای استاندارد»، «عدم وجود بازار ثانویه برای دارایی‌های پروژه» و در نهایت «ابهام در سیاست‌های حمایتی و تعرفه‌های خرید تضمینی» را از دیگر چالش‌های ساختاری تأمین مالی نیروگاه‌های تجدیدپذیر در ایران عنوان کرد.

مدیرعامل بانک تجارت در ادامه به تشریح فنی و تخصصی راهکارها و پیشنهادهای عملیاتی در این حوزه پرداخت و گفت: قرارداد خرید تضمینی برق قلب تپنده پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر است و در اغلب کشورها بانک‌ها با مدل Project Finance صرفاً بر اساس اعتبار جریان نقدی آینده به پروژه‌ها وام می‌دهند. در این راستا لازم است پذیرش رسمی PPA های امضا شده با ساتبا به‌عنوان دارایی قابل توثیق، محاسبه ارزش فعلی خالص جریان نقدی توسط کارشناسان مالی بانک، تدوین دستورالعمل‌های داخلی برای پذیرش درآمد آینده تضمینی به عنوان پشتوانه تسهیلات و در نهایت هماهنگی بانک مرکزی برای پذیرش این مدل در گزارش‌گیری‌های نظارتی و کنترل ریسک مدنظر قرار گیرد. همچنین پیشنهاد می‌شود با ایجاد بند انتقال‌پذیری حقوق درآمدی پروژه به بانک در صورت نکول به‌صورت قانونی در متن PPA توسط ساتبا ریسک‌های این حوزه مدیریت شود.

دکتر اخلاقی طراحی ابزارهای وثیقه جایگزین و ترکیبی را از راهکارهای مورد نیاز برای مدیریت تأمین مالی انرژی‌های تجدیدپذیر عنوان کرد و افزود: در پروژه‌هایی که زمین با تجهیزات ارزش توثیق بالایی ندارند می‌توان از ترکیب چند نوع وثیقه از جمله ضمانت‌نامه بانکی با شرکتی از طرف پیمانکار EPC به‌ویژه زمانی که پیمانکار خارجی یا دارای رتبه بالا باشد، وثیقه گذاری سهام شرکت پروژه استفاده کرد تا در صورت نکول بانک بتواند مدیریت پروژه را در اختیار بگیرد یا سهام را واگذار کند. همچنین توثیق بیمه‌نامه‌های ریسک سیاسی تجاری یا تجهیزات با همکاری بیمه مرکزی و بیمه‌گران بین‌المللی و ضمانت صندوق توسعه ملی یا ساتبا برای بازپرداخت PPA در دوره بهره برداری از دیگر راهکارها به شمار می‌روند که در مجموع مزیت این اقدامات افزایش انعطاف در ساختار تأمین مالی و کاهش وابستگی به دارایی‌های فیزیکی خواهد بود.

تشکیل صندوق ضمانت ریسک بانکی در انرژی‌های تجدیدپذیر، استانداردسازی قراردادهای O&M EPC و خرید برق و ابزارسازی در بازار سرمایه سبز از دیگر راهکارهایی بود که مدیرعامل بانک تجارت به تشریح آنها پرداخت.

دکتر اخلاقی در پایان سخنرانی خود اینگونه نتیجه‌گیری کرد: ما در آستانه یک تحول بزرگ در اکوسیستم انرژی کشور قرار داریم اما تا زمانی که منطق تأمین مالی، ارزیابی ریسک و ساختار وثیقه‌ها با ماهیت انرژی‌های نو همگرا نشود تأمین مالی واقعی اتفاق نمی‌افتد. اکنون زمان آن رسیده که بانک‌ها از مدل‌های Project Finance استفاده کنند، سیاست‌گذاران ابزارهای حقوقی و حمایتی را فراهم کنند و سرمایه‌گذاران با شفافیت و استانداردسازی ریسک‌ها را مدیریت‌پذیر کنند.

نهمین کنفرانس بین‌المللی و ششمین جایزه ملی انرژی‌های تجدیدپذیر ایران به همت انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران و با حضور مقامات ارشد کشوری از جمله دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور و دکتر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در محل مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برگزار شد.